Page 64 - Nhân Vật Lịch Sử Tiêu Biểu

hội trọng yếu của bôn phương... thuận cho việc củng cô', duy trì nền
độc lập lâu dài của đất nước. Nhìn dưới góc độ của sự nghiệp bảo
vệ, giải phóng Thăng Long - Hà Nội thì Chiếu dời đô thực sự đã
kết tinh một tư duy quân sự cực kỳ sâu sắc, tuyên ngôn cho vị thế
địa - quân sự và vị trí chiến lược trọng yếu của vùng đất này đôi
với sự tồn vong của cả quốc gia dân tộc ta thời bấy giờ.
Đại Việt sử ký toàn thư đã ghi lại một cách đầy trân trọng:
“Vua thấy thành Hoa Lư ẩm thấp chật hẹp, không đủ làm chỗ ở
của đế vương, muôn dời đi nơi khác, tự tay viết chiếu truyền rằng:
“Ngày xưa, nhà Thương đến đời Bàn Canh năm lần dòi đô, nhà
Chu đến Thành Vương ba lần dời đô, há phải các vua thời Tam đại
ấy theo ý riêng tự dời đô xằng bậy đâu. Làm như th ế cốt để mưu
nghiệp lớn, chọn ở chỗ giữa, làm kê cho con cháu muôn vạn đời,
trên kính mệnh tròi, dưới theo ý dân, nếu có chỗ tiện thì dời đổi,
cho nên vận nưóc lâu dài, phong tục giàu thịnh. Thế mà hai nhà
Đinh, Lê lại theo ý riêng, coi thường mệnh tròi, không noi theo việc
cũ Thương, Chu, cứ chịu yên đóng đô nơi đây, đến nỗi thế đại
không dài, vận số ngắn ngủi, trăm họ tổn hao, muôn vật không
hợp. Trẫm rất đau đốn, không thể không dời. Huống chi thành Đại
La, đô cũ của Cao Vương, ở giữa khu vực tròi đất, được thế rồng
cuộn hổ ngồi, chính giữa nam bắc đông tây, tiện nghi núi sông sau
trước. Vùng này m ặt đất rộng mà bàng phang, thế đất cao mà sáng
sủa, dân cư không khổ thấp trũng tối tăm, muôn vật hết sức tươi
tôt phồn thịnh. Xem khắp nưóc Việt đó là nơi thắng địa, thực là
chỗ tụ hội quan yếu của bốn phương, đúng là nơi thượng đò kinh
sư mãi muôn đòi...””1.
Được quần thần ủng hộ, và cũng hợp vối tâm nguyện chung
của người dân Đại Việt, vào mùa Thu, tháng 7 (âm lịch), vua Lý
Thái Tổ từ thành Hoa Lư dời đô ra kinh phủ ở thành Đại La.

1. Viện Khoa học xă hội Việt Nam: Đại Việt sử ký toàn thư, Sđd, t.I,
tr. 241.

66