Page 101 - Xã Hội Việt Nam Thế Kỷ XVII

đi hộ giá, ngự đến một cánh đồng rộng, tại đấy đã lập sẵn ba
tòa lầu: một tòa cho vua, một tòa cho chúa và một tòa cho

quan đứng đầu Nội các và vô số nhà nhỏ cho các người tùy
giá. Lại còn nhiều lều chỉ lợp có một bên mái và che có một
bên vách; tùy theo gió mới đặt phên che để làm bếp; vì chính
những nơi này là nhà bếp một ngày hai lần nẫu ăn cho số
đông ẫy. - Ba tòa lầu dựng trên bờ sông đến khúc này rộng

ra; trên mặt sông đã sắp sẵn nhiều thuyên sơn son thếp vàng
rực rỡ; có một chiếc “thủy sư” vừa lớn vừa đẹp hơn cả. Chiếc
nào cũng vậy: mũi, lái, cột chèo (đến chỗ chèo xuống nước)
đểu thếp vàng; các ghế ngồi đều sơn sạch sẽ; bọn bơi thuyền
đểu ăn vận tử tế; vì bọn này đểu là binh lính hoặc thường

dân, được tự do chớ không như bên ta bọn chèo thuyền
chiến là bọn nô lệ hoặc chịu án khổ sai. Bọn bơi thuyền
Đàng Ngoài đi lính và học nghề bơi thuyền từ thuở trẻ như
bất cứ học một nghề nào khác; lại được trả lương lợi hơn bộ
binh một chút.

Các thuyền này không rộng như thuyền ta, nhưng dài

hơn và rẽ nước tốt hơn. Trong bảy hôm vua ngự ở đây, ngài
xem các cuộc thủy chiến (?), các cuộc bơi chải; thuyền nào
bơi hơn các thuyền khác thì được thưởng, chiểu đến các
thuyền trưởng và thuộc hạ lên nhận thưởng; thuyền nào đã
bơi giỏi được ngài ban tiền. Hết tuần thứ hai này, trước khi

ngự vê' cung, tân vương ban cho thủy binh hai tháng lương,
cũng như ngài đã ban cho bộ binh hai tháng lương hôm đáng
quang. Em tôi đã được chứng kiến các cuộc vui này và bảo số
pháo bông đổ trên mặt đất, mặt sông trong bảy tối ấy nhiều

vô hạn, phủ khắp mặt sông, làm vang động cả vùng trời và
cho hắn có cảm tưởng rằng cả miền sông ẫy bị cháy.
Hết tuần ngài ngự vê' cung; tùy giá cũng theo thứ tự như

lúc đi; ngài ngự vào nội cung chỉ có các quan thì đi theo, yến

102