Page 113 - Vũ Trụ Và Hoa Sen
P. 113
v ũ TRỤ VÀ HOA SEN
Nhưng từ hai thập ki gần đây, vật lí thiên văn đã ngày càng
tiến gần tới mẫu hình của vật lí hạt, điều này đã gây cho
tôi nhiều cảm xúc lẫn lộn. Cái cách các nhà vật lí thiên văn
làm việc hiện nay đã thay đổi một cách đáng kể và đáng
lo ngại.
Thật vậy, các dự án vật lí thiên văn có giá trị hiện nay
ngày càng trở nên tốn kém. Chúng có thể tiêu tốn hàng
trăm triệu thậm chí hàng tỉ đô la. Không một trường đại
học nào tự có các khoản tiền lớn đến như thế. Vì vậy, cần
phải hợp tác với các trường khác, các tổ chức chính phủ
và các quốc gia khác. Vậy là, sự toàn cầu hóa đã trực tiếp
chạm tới vật lí thiên văn. Trong suốt ba thập kỉ gần đây, nó
đã hành trướng một cách ngoạn mục, nhất là ờ châu Âu.
Tôi còn nhớ vào năm 1978, trong chuyến thăm đầu tiên
của tôi tới Viện Vật lí Thiên vãn Paris, các đồng nghiệp
người Pháp đa số đều làm việc về các vấn đề liên quan tới
các ngôi sao gần trong dải Ngân Hà, còn các nghiên cứu
ở ngoài thiên hà (liên quan tới các thiên thể nằm ngoài
Ngân Hà) thì rất hiếm hoi. Bởi trong một thời gian rất dài,
châu Âu không có các kính thiên văn cỡ lớn; họ không thể
quan sát được các ánh sáng yếu, tức là không nhìn được
xa trong không gian cũng như trong thời gian như người
Mỹ. Nhưng việc xây dựng đài thiên vãn Nam Âu - mà
nước Pháp có tham gia - ở Chilê năm 1962, và nhất là việc
đưa vào hoạt động của VLT (Very Large Telescope - kính
thiên văn rất lớn), một dãy 4 kính thiên văn khổng lồ với
đường kính 8,2m nằm ở độ cao 2.600m, giữa trung tâm sa
n ó