Page 308 - Việt Sử Kỷ Yếu
P. 308
Đông Kinh. Trịnh Kiểm dùng chiến thuyền bắt được, cắm cồ hiệu
quân Mạc, sai Phạm Đốic dẫn vào cửa bi.ển Đan Nhai. Phạm
Quỳnh, Phạm Giao thấy, lầm tưởng là quân tiếp ứng, không đề
phòng. Phạm Đốc thẳng tới đánh úp, phá tan quân Phạm Quỳnh.
Trịnh Kiểm đem 5 vạn quân thuỷ lục ra đánh họ Mạc, tiến
binh ra Sơn Nam, tạo cầu nổi qua sông, đánh phá bắt được Khánh
quốc công, giết đi. Bên họ Mạc có tướng Nguyễn Quyện ra sức
chông cự (Quyện là con Thư quận công Nguyễn Thiến, cha con đã
về hàng. Sau khi Thiến chết, hai con là Quyện và Miễn lại trở về
vối nhà Mạc). Quân Trịnh có thắng, nhưng cũng trở về Thanh
Hoa, bị giặc chặn lôl, hơn chục tướng tá bị chết, nhiều thuyền
mang khí giới phải bỏ lại. Thế quân nhà Mạc còn khá mạnh.
Năm 1558, Trịnh Kiểm dẫn quân ra trung lộ xứ Sơn Nam, bất
thình lình tập kích bắt giết tướng Anh Nhuệ hầu, lược định mấy
huyện, giao Nguyễn Khải Khang trấn thủ, rồi về. Khải Khang sau bị
người cháu gọi bằng cậu là Mạc Ngọc Liễn mưu bắt đưa về Đông
Kinh. Mạc Phúc Nguyên xử Khải Khang cực hình, dùng xe kéo xé
xác (Mạc Ngọc Liễn là con Nguyễn Kính. Nguyễn Kính xưa là tỳ
tướng của Thiết Sơn bá Trần Chân, sau theo Mạc Đăng Dung. Cha
con có công, Ngọc Liễn được phong quốc tính).
Hai xứ Thuận, Quảng ở xa nơi đại quân đóng. Quân Mạc có
thể dùng thuyền vượt biển vào đánh chiếm. Trịnh Kiểm xin cử
Nguyễn Hoàng vào trấn thủ Thuận Hoá để trị an nơi biên thuỳ,
cùng với Trấn quận công xứ Quảng Nam cùng làm binh cứu viện
lẫn nhau. Lê Anh Tông y theo. Hai xứ Thuận, Quảng đưỢc yên.
Quân Mạc từ đấy không dám ngó tới.
Thòi kỳ này, Trịnh Kiểm đã trị an nhân dân, luyện tập quân
sĩ, thu dụng nhân tài, tích trữ đầy đủ khí giới, lương thực, muôA
mở trận tấn công đại quy mô ra bắc, khôi phục cơ đồ.
Con đường xứ Sơn Nam, nơi tiến quân, nhà Mạc đặt nhiều
tinh binh trấn giữ. Thượng lộ xứ Sơn Tây và các xứ Tuyên Quang,
Hưng Hoá, Thái Nguyên rừng rậm bao la, đường hẻm quanh quất,
họ Mạc không để ý phòng bị. Nơi đây lại có tướng Gia quận công
trấn thủ Đại Đồng vẫn trung thành với vua Lê, quan quân tới hội
họp. Xuất quân lốĩ Thiên Quan đi qua Hưng Hoá, hội họp với Gia
quận công, thu dụng các phiên mục, thổ tù, rồi theo đường chân
308
