Page 312 - Việt Sử Kỷ Yếu
P. 312
Trịnh Tùng làm tả tướng điều khiển thuỷ lục quân các xứ. Anh
Tông tự làm đô tướng tiến đại quân về huyện Thuỵ Nguyên,
huyện An Định. Tướng Vũ Sư Thước trước theo Trịnh Côi hàng họ
Mạc, dẫn 500 quân trở về. Quan quân thu phục các huyện Lôi
Trạch, Tống Sơn, và Nga Sơn. Quân Mạc cô" đánh. Quân Trịnh cô"
giữ. Chiến tranh kéo dài. Qua tháng 12, Kính Điển đánh mãi
không được, lương thực ngày một cạn, nên bỏ các trại sách, thu
quân về Đông Kinh, mang theo bọn Trịnh Cốì, Lại Thê" Mỹ,
Trương Quốc Hoa và Nguyễn Sư Doãn.
Quân Mạc rút rồi, vua phong Trịnh Tùng làm thái uý, thăng
thưởng các tướng sĩ có công, uỷ Phùng Khắc Khoan đi chiêu tập
hoang dân về yên nghiệp làm ăn, chỉnh đôn việc chính trị.
Tháng 10 âl năm 1571, Kính Điển dẫn quân vào đánh phá
xứ Nghệ An, chiếm cứ khu từ sông Cả trở về phương nam. Thổ
tướng Nguyên quận công Nguyễn Bá Quỳnh bỏ chạy. Các xứ
Thuận Hoá và Quảng Nam dao động. Tướng trấn thủ Nguyễn
Hoàng mUu lược quyền biến giữ yên được. Tân quận công Trịnh
Mô và Lại quận công Phan Công Tích đến cứu Nghệ An. Kính
Điển phải lui quân.
Mùa thu năm 1572, Kính Điển lại xuất quân đánh Thanh Hoa
và Nghệ An, phá các huyện ven sông. Nhân dân các nơi này lưu tán,
xóm làng trô"ng không. Tướng Mạc Lập quận công và Tiền quận công
do đường biển đánh Thuận Hoá và Quảng Nam, thổ dân nhiều người
hàng. Trấn thủ Nguyễn Hoàng lập kê" dụ Lập quận công tới, chém
ngay giữa sông. Quân Mạc tan vỡ chạy trở về, nhiều người bị chết
đuốỉ. Thái phó Vị quận công Lê Khắc Thận vượt luỹ ra hàng quân
Mạc. Các tướng Lại Thế Khanh, Lê (Trịnh) Mô và Phan Công Tích
dẫn binh ra giữ Nghệ An. Binh sĩ họ Mạc bèn rút về.
Bấy giờ, công việc gì cũng do ở Trịnh Tùng quyết đoán cả, uy
quyền hốhg hách, vua cũng lấy làm lo. Lê Cập Đệ thấy vậy, mưu
với vua trừ họ Trịnh. Trịnh Tùng biết ý, dùng mưu giết Cập Đệ.
Anh Tông biết sự không thành, lo sỢ, cùng với bô"n con chạy vào
Nghệ An. Trịnh Tùng thấy vua xuất ngoại, cho người đi rước
hoàng tử thứ năm là Duy Đàm ở làng Quảng Thi, huyện Thuỵ
Nguyên về lập làm vua, ấy là vua Lê Thế Tông, rồi sai Nguyễn
Hữu Liêu đi đánh đuổi theo vua. Anh Tông vào Nghệ An, thấy
quân đuổi đến ẩn vào trong vườn mía, bị Hữu Liêu tìm thấy đưa
312
