Page 163 - Việt Sử Kỷ Yếu
P. 163
MẶT TRẬN TRUNG CHÂU BĂC VIỆT - Thua trận Đà Mạc, quân ta
lui giữ Hải Thị. Quân Nguyên thuỷ bộ đến đánh, lại bị thua luôn.
Ngày 3 - 2 âl, giặc tiến đánh đồn Đại Hoàng thuộc huyện Nam
Sang nay lả phủ Lý Nhân, Văn Nghĩa hầu Trần Tú Viên và Văn
Chiêu hầu Trần Ván Lộng đem gia thuộc ra hàng giặc. Quân Trần
chỉ còn giữ được Trường Yên và Thiên Trường.
Nghe tin Toa Đô, 0 Mã Nhi kéo quân ra, các tướng Nguyên
bỏ sông Hồng, kéo lên mạn bắc Trường Yên.
Hai mặt thụ địch, triều đình phải bỏ Trường Yên. Hưng Đạo
vương rước xa giá thượng hoàng và vua chạy sang Thiên Trưòng.
Đến Trường Yên, Toa Đô, 0 Mã Nhi thấy chỉ còn thành
không, bèn hỢp quân với quân Thoát Hoan đánh đuổi vua Trần.
Hưng Đạo vương hộ giá vượt qua các lộ Long Hưng (Thái Bình),
Hồng Châu (Hưng Yên), chạy ngược lên đóng quân ở Hải Đông
(Hải Dương). Bấy giò là trung tuần tháng 2 âl.
Giảo Kỳ dẫn thuỷ quân ra Thăng Long với Thoát Hoa, tiến
dẫn Trần Kiện, Lê Trác. Thoát Hoan khen ngợi, sai minh lý Bích
Ban làm bạn đường, đưa về Yên Kinh. Hưng Đạo vương nghe tin
sai quân theo đường tắt đuổi đánh hắt. Khi chúng đi đến địa phận
Lạng Sơn, qua trại Ma Lục, thổ hào Nguyễn Thế Lộc và Nguyễn
Lĩnh đem dân binh ra đánh, vừa gặp quan quân đuổi đánh đến nơi,
đám quân Nguyên hộ tôhg bỏ chạy. Kiện bị gia tướng của Hưng
Đạo vương là Nguyễn Địa Lô bắn chết. Thuôc hạ Lê Trắc cướp được
xác, cõng trên mình ngựa, đương đêm chạy chôn, đưỢc vài mươi
dặm, đến Khâu ôn, mai táng Kiện ở đấy, rồi chạy trốn sang Trung
Quốc. Lê Trắc sau này có viết tập sách An Nam chí lược.
Bấy giò, tình thế nguy cấp. Quân Nguyên chiếm đóng gần
hết vùng châu thố miền bắc. Nhân Tông kinh hãi. Thượng hoàng
lo sỢ. Nhà nước ngất ngưởng như trứng chồng. Hưng Đạo vương
vẫn vững tâm kháng chiến. Để tháo gỡ phần nào nạn nước, Hưng
Đạo vương bày kế với vua viết thư sai Trung Hiếu hầu Trần
Dương đi thương thuyết với Thoát Hoan xin hoà. Lại sai quan hầu
cận Đào Kiên đem An Tư công chứa con gái út Trần Thái Tông
dâng Thoát Hoan, mưu sự hoãn binh. Thoát Hoan bảo muôK hoà
thì nhà vua phải thân đến thương nghị.
HUNG ĐẠO VUƠNG HỘ GIÁ VÀO THANH HOA - Sang tháng 3 âl,
hai tướng Lý Hằng và Khoan Triệt đem quân đến đánh. Toa Đô, Ò
Mã Nhi cũng dẫn quân theo. Hưng Đạo vương liệu thế giặc lớn,
rước xa giá chạy vào Quảng Yên, định xuông thuyền chạy vào
163
