Page 399 - Các Tổng Tư Lệnh Chiến Trường Nhật Pháp Trong Cuộc Chiến Tranh Xâm Lược Việt Nam

392 VỀ CÁC TỔNG Tư LỆNH, Tư LỆNH CHIẾN TRƯỜNG...

xót về sai lầm chiến dịch của tướng Navarre, nhưng đó cũng là
sự kết thúc. Đó là sự trừng phạt nghiêm khắc đối với những sai
lầm của đường lối quân sự đã được áp dụng trước ngày thành
lập chính phủ Laniel khá lâu cả về quân sự và chính trị. Điện

Biên Phủ chỉ là đoạn cuối cùng của cái ngõ cụt mà nước Pháp
đã dần dần bước vào”\

Chiến tranh là sự tiếp tục của chính trị. Khách quan mà nói,
một viên tướng giỏi trong một tình huống nào đó có thể xoay
chuyển được cục diện một trận đárữi trên một chiến trường,
nhimg với một đường lối chửih trị sai lầm thì người làm tướng

dù có tài đến mẩy cũng không hy vọng giành thắng lợi của
cuộc chiến tranh. Quy toàn bộ tội lỗi cho Navarre về đại bại ở
Điện Biên Phủ mà bỏ qua tội lỗi của những người cầm quyền
đương thời hẳn không phải là sự công bằng.

1. Hai màn của tâh diảm kịch Đông Dương, Nxb. Plon, Paris, 1959.