Page 75 - Văn Hóa Tộc Người Nùng

một thửa ruộng, một con trâu). Khi cha mẹ về già
sôKg chung với người con nào, người con đó có
nghĩa vụ chăm sóc và tố’ chức mai táng, thò tự sau
khi qua đời, đồng thòi được hưởng phần hương hỏa
do cha mẹ để lại. Đấy là trường hỢp đặc biệt. Bình
thường, lúc về già, cha mẹ ở với người con út;
nhưng khi ốm đau nặng, xem chừng không qua
khỏi thì được các con rước về nhà con trưởng đê
nếu lâm chung thì lễ tang sẽ tổ chức ở đấy rồi đưa
đi mai táng. Cư dân Nùng có câu "Dú lục pjai, thai
lục cốc" (Khi còn sông ở với con út, khi chết đi về
với con trưởng). Vì thế, con trai trưởng thường vẫn
là người đưỢc thừa hưởng tài sản này. v ề nguyên
tắc, con gái không được thừa kế tài sản, trừ phần
của hồi môn mà cha mẹ trao cho khi đi lấy chồng
(một sô" gia đình có điều kiện thì chia cho một thửa
ruộng hoặc một con trâu hay những tài sản có giá
trị khác). Hoặc trường hỢp lấy rể về làm "nạp tể' (ở
rê trọn đòi), người con gái được hưởng gia tài do bô"
mẹ để lại, con cái lấy theo họ mẹ đẻ, tê tự tố tiên
của dòng họ mình mang tên.
Tính chất phụ quyền còn được phản ánh ngay
trong sinh hoạt hàng ngày và trong các quy tắc ứng
xử của gia đình, v ề chỗ ngồi, các bậc bề trên ngồi
phía trên - nơi tiếp giáp với bàn thờ tô tiên. Nếu gần
bếp lửa, ngồi phía trên bếp - giáp với phần trên của
ngôi nhà. Đây là tục lệ, mặc nhiên ai ai cũng phải
chấp nhận. Những người tuổi trẻ đang ngồi thấy
người bề trên đến, phải đứng dậy nhường chỗ.
Trong nhà, phần nửa dưới dành cho nữ giới,
nửa trên nhà dành cho nam giới. Con dâu, em dâu

73