Page 53 - Văn Hóa Tộc ười Khơ Mú

hai chái. Vách nhà thường làm bằng nứa đan, mặt
sàn lát bằng luồng, vầu bô banh nguyên cây, đập
dập. Nhà rất ít hoặc không có cửa sổ. Mỗi nhà chỉ
có một cầu thang lên xuông dành cho mọi thành
viên trong gia đình.
Vật liệu để làm nhà gồm gỗ, tre, nứa, song,
mây, gianh, lá cọ hoặc lá mây để lợp. Đây là
nguồn vật liệu sẵn có trong rừng. Kỹ thuật liên
kết chủ yếu là dùng chạc, ngoạm tự nhiên hay tự
tạo và lạt buộc. Công cụ làm nhà thường chỉ là
chiếc rìu, con dao.
Kết cấu bộ khung nhà cũng đơn giản, gồm; cột,
kèo, rầm xà, đòn tay chủ yếu dùng gỗ nguyên cây,
không bóc vỏ.
Bô" trí mặt bằng sinh hoạt thường thống nhất
trong vùng. Với nhà một gian hai chái thì chái bên
phải là nơi đặt bếp thiêng. Bếp này chỉ dùng để đồ
cơm, không nấu nướng thức ăn. Chái này có vách
ngăn với gian giữa. Vách đầu hồi có "cửa ma", chỉ
mở khi chủ nhà qua đòi. Gian giữa là nơi ngủ của
chủ nhà và con nhỏ trong gia đình. Chái bên trái có
cầu thang lên xuông, nơi đặt bếp nấu nướng hàng
ngày. Phần chái này cũng còn là nơi tiếp khách.
Ngày nay, nhiều nơi người ta đã làm nhà sàn
cột kê, kỹ thuật lắp ráp có tua, mộng giông với ngôi
nhà của người Thái hay kiểu nhà người Việt. Bô" trí
mặt bằng sinh hoạt giống với cách bô" trí trong nhà
của người Thái.
Trong các tập tục liên quan đến nhà cửa của
người Khơ-mú đáng lưu ý nhất là việc chọn ngày để

51