Page 20 - Tuổi Trẻ Hoàng Văn Thụ

Bùi vốn ngƣời huyện Nam Đàn ở Nghệ An. Hơn mƣời năm trƣớc, năm ấy hai mƣơi tuổi, ở

quê, Bùi có một ngƣời bạn tâm huyết, đêm ngày cùng nhau bàn chuyện cứu nƣớc, đánh Tây. Một
lần, hai ngƣời đƣợc đọc nhiều văn thơ của Phan Bội Châu cứ nhớ mãi câu “Ô hô, Côn Lôn bắc

vọng, My Hà đông cố, ngã quốc giang sơn an tại tai” (Than ôi, từ núi Côn Lôn trông về bắc, từ
sông Mê Kông ngó về đông, núi song nƣớc ta ở đâu rồi). Hai ngƣời rủ nhau đi ra hải ngoại tìm

Phan Bội Châu.
Hai ngƣời vƣợt núi lên Lào rồi sang Xiêm.

Những ngƣời Việt Nam đi tìm cách mệnh sang Xiêm phải xoay đủ mọi nghề để sinh sống:

Làm thợ cày, thợ mộc xem tƣớng tay, đoán chiết tự, làm thuốc, kiếm củi, thợ may, thợ vƣờn...
Có bọn ngƣời Xiêm ăn tiền mật thám theo riết. Một hôm, anh em nóng mắt, lỡ tay bắn chết một

mật thám. Bị lùng dữ, bị bắt, không ở đƣợc, thế là hai ngƣời trốn đi Trung Quốc.

Xuống đến Băng Côc, lại mắc bẫy mật thám úp một lần nữa.
Chỉ còn sống sót có Bùi thoát đƣợc xuống tàu thuỷ sang Hồng Kông.

Một mình Bùi đi Hồng Kông.
Bùi đến Trung Quốc một năm sau khi Đặng Tử Mẫn đánh vào đồn Tà Lùng bên Cao Bằng bị

thất bại, Bùi gặp ông Đặng.
Kiếm kế sinh nhai, Đặng đƣa Bùi vào làm lính hầu trong quân đoàn Đổng Thiền Hoa ở

Quảng Ghâu. Ít lâu sau lại ra theo Đặng đi vận động thổ phỉ. Nguyên do vì hồi ấy, Pháp và Đức

đƣơng đánh nhau bên châu Âu. Ngƣời Đức tìm cách làm rối loạn các thuộc địa của Pháp. Trong
số những ngƣời cách mệnh Việt Nam lƣu lạc ở Trung Quốc bấy giờ có Đặng Tử Mẫn. Đặng đã

ra Thanh Đảo liên lạc đƣợc với ngƣời Đức, định nhờ cậy họ giúp chống Pháp. Đặng đƣợc một số
tiền lớn đem về. Ngƣời đề mƣu việc giúp Đặng chẳng phải tìm đâu xa, chính là quân quan trong

quân đoàn của Đổng Thiền Hoa. Bọn Quốc dân đảng đƣợc cấp tiền vào Cao Bằng đánh đồn Tây.
Nhƣng để tránh tiếng, chúng xƣng là thổ phỉ. Đặng đã đem đƣợc một toán vào úp Tà Lùng. Đánh

một đêm, chƣa hạ đƣợc đồn. Thấy không có tiền thêm, chúng bỏ mặc Đặng đấy, đi cả. Đặng và

thủ hạ cũng phải chạy nốt. Thế là tan mộng đánh chiếm Tà Lùng. Nhƣng Đặng vẫn chƣa chịu.
Đặng vẫn hy vọng thuê mƣợn đƣợc lực lƣợng, có phen lại làm trận nữa, có thể lại đánh vào Tà

Lùng, hay vào Thất Khê, vào Đồng Đăng. Đặng đƣơng mƣu tính ráo riết.

Đặng vẫn theo đuổi, tính một trận kiểu Tà Lùng nữa. Tới khi ông Đặng bị Đàm Nhẫn, huyện
trƣởng Long Châu phản, lừa giết rồi chặt hai tay ông đem sang Đồng Đăng lấy thƣởng của Pháp,

Bùi lại một phen lang thang, khi Bách Sắc, khi Nam Ninh...