Page 166 - Tuổi Trẻ Hoàng Văn Thụ

Vùng Bắc Sơn có cách bắt hổ bằng cũi giƣơng bẫy. Cái cũi hai ngăn, có con chó nhốt ngăn

trong. Hổ đói mồi, vờn quanh cái cũi bắt chó. Ngăn ngoài vẫn giƣơng cửa đợi. Hổ xộc vào. Bẫy
sập. Con chó nằm bên kia trông sang ngang mặt con hổ, mà hổ chịu. Nhƣng con chó mất vía.

Đêm đêm, trong chân núi, khi nghe tiếng chó rít khủng khiếp, biết đấy là hổ về. Đêm nào cũng
thế. Đêm nào cũng có hổ sa bẫy. Đêm nào cũng có những con chó sợ chết ngất.

Rồi một năm, có những gia đình ngƣời Nùng từ biên giới xuống, trôi đến Vũ Lăng. Ngƣời
Nùng nghèo khó phải lang bạt đi bốn phƣơng. Có ngƣời theo Lƣơng Tam Kỳ vào nƣớc ta giúp

triều đình Huế đánh Tây, đến khi Tây và triều đình Huế dàn hòa, Lƣơng Tam Kỳ thất thế, ra

hàng, nhiều ngƣời bỏ đi phá hoang lập quê sâu trong các vùng hẻo lánh ở Chợ Chu, Đại Từ, Vũ
Nhai, Bắc Sơn. Đến Việt Nam còn có những ngƣời Nùng năm xƣa ở các vùng quê quanh Quảng

Châu và Long Châu, bọn quan quân đánh nhau liên miên, lại nữa, chúng báo thù sau Quảng

Châu công xã và Long Châu đỏ, biết bao nhiêu ngƣời Nùng túng đói, có chí khí cách mạng, bị
đánh đuổi, phải bỏ quê chạy xuống biên giới rồi lần hồi về Bắc Sơn.

Ở Vũ Lăng, những ngƣời bơ vơ đến sau cứ giạt tự nhiên vào chân núi. Đầu tiên, cái rừng lau
bẫy hổ cuối làng có mấy gia đình anh em họ Đƣờng đến khai khẩn. Những con hổ phải chạy vào

rừng thẳm từ đấy thành một cái xóm nhà lơ thơ, xóm Bò Tát. Thấy vui đất, mấy ngƣời Nùng
ngoài làng Hữu Vĩnh cũng vào phá hoang trồng ngô. Những năm đầu họ còn đi lại hai quê, sau ở

hẳn. Xóm Bò Tát đông dần.

Tuy vậy, những mái nhà xóm Bò Tát vẫn chỉ mấp mé lút trong cỏ tranh. Ngƣời đi phải gạt
ngọn tranh ra mối thấy lối. Cũng phải vào quãng giữa trƣa mới có ngƣời dám từ ngoài làng vào

xóm. Bởi vì, hình nhƣ hổ vẫn rình, mặt trời chỉ xế một chút trên ngọn tranh đã có hổ ra lởn vởn
tìm mồi. Ở xóm này, ai cũng gặp ngang mặt hổ ít ra vài lần. Trẻ con đứng trên đầu sàn thì trông

thấy hổ đi qua ngoài rào nứa luôn. Con chó nào dại dột, chỉ xuống chân thang nhà sàn lúc chập
tối, ông hổ rình đâu, đã nhảy vào, tát chân bắt chó, đập cả vào cột sàn, đổ cây đèn mỡ trên bếp.

Bấy giờ, cuối tháng bảy. Bầu trời nắng nung nấu nhƣ cái chảo rang úp trên đầu. Những

nƣơng ngô vàng rạc. Châm mồi lửa, có thể bùng cả cánh bãi và cháy lém hết xóm Bò Tát.
Thụ lên nhà bỏ đôi dép cỏ và cái túi chàm ngoài đầu thang. Thấy Thông đƣơng thổi cơm,

Thụ chào hỏi và nói ngay, nhƣ đã quen biết sẵn:

- Chào cụ! Anh Thông thổi cơm à? Anh Nhất ở Đại Từ dặn tôi lên gặp anh.
Ngƣời lạ, nhƣng vừa nói thế, Thông đã hiểu ngay. Thông mừng và hồi hộp lắm. Ngƣời mà

Thông đƣơng mong đợi đây.