Page 25 - Tự Học Đông Y

24 I Chương 1: Bước vào thế giới Đông y

ÂM DƯƠNG CHI PHỐI SINH MỆNH

Đông y học dựa vào quan điểm ấm dương đối lập thống nhất cho rằng cơ ứìề con ngườ
là một thể hũu cơ thống nhất, bên ừong cơ thề hàm chứa vô số những mối quan hệ đối lập
thống nhất giũa âm và dương.

Âm dương tạo thành cd thể

Xét theo những kết cáu và các bộ phận có bản trong cơ thể người, thì thân trên là dương,
thân dưới là âm; bên ngoài có thể là dương, bên trong cơ thể là âm; lưng thuộc dương, bụng
thuộc âm. Phân biệt theo tạng phủ, ngũ tạng ồ ừong, chứa tinh khí và không bị tiết ra ngoài,
nên thuộc âm; lục phủ ở ngoài, chuyển hóa vật mà không tàng trữ, nên là dương. Trong ngũ
tạng, mỗi loại lại có thuộc tính âm dương khác nhau, như tim, phổi, nằm ở thượng tiêu, ttiuộc

dương; gan, tỳ, thận thuộc trung hạ tiêu, thuộc âm. Còn so sánh tim và phổi, tim thuộc Hỏa,
chủ ôn thông, là dương trong dương; phổi thuộc Kim, chủ tiêu giáng, là âm trong dương. So
sánh gan, tỳ và thận, gan thuộc Mộc, chủ thăng phát là dương trong âm; thận thuộc Thủy, chù
bế tàng, là âm trong âm; tỳ thuộc Thổ. nằm ồ trung tiêu, là chí âm ừong âm.

Âm dương duy trì sinh mệnh

Học thuyết âm dương trong Đông y cho rằng những hoạt động sống bình thường của cơ
thể là kết quả của mối quan hệ đối lập thống nhất được duy trì cân bằng giữa âm tinh và dương
khí. Xét vế toàn bộ có thể, do tác dụng tương hỗ giữa hai khí âm dương đã thúc đẩy sự chuyển
hóa giữa vật chất và vật chất giữa vật chất và năng lượng trong cơ thể, thúc đẩy và điéu khiển
tiến trình sinh mệnh của có thể.

Âm dương mất cân đối gây ra bệnh tật

Học thuyết âm dương trong Đông y học cho rằng bản chất của bệnh tật là do âm dưóng
mất đi sự cân bằng vốn có. xuất hiện bên mạnh bên ỵếu. Bệnh tật là do bệnh tà tác động lên

cơ thể. gây ra hiện tượng xung đột giữa chính và tà. khiến cho âm dướng trong có thể bị mất
cân đối. gây tổn thương đến tổ chức tạng phủ. gây bất thuòng cho chức nâng sinh lý.
Quá trình phát sinh phát triển cùa bênh tật chính là quá trình đấu tranh giữa tá khí và chính
khí. trong quá trình này. hai phán âm dưong trong cơ thể thường mất đi SƯ cân bãna. xuất hiện
tình trạng bên mạnh bên yếu. vì vậy Đông y học có thể dùng lý luận âm duong thinh suy đề
giải thích hiên tượng biến hóa bệnh lý trong cd thể con người.

Học thuyết âm dương và điểu trị bệnh tật
Do nguyên nhân căn bán dẫn đến bệnh tật chính là mất cân bàng âm dưong. V ,á/ điếu