Page 150 - Trần Huy Liệu Cõi Đời

Về chính trị, lúc đầu ông (nguyên văn viết hoa) ghét bất kỳ ai là Tây. Sau khi trở thành

người cộng sản ông bênh vực chủ nghĩa quốc tế song rất bất bình trước sự hống hách của bọn
thực dân. Ông không chống việc ký hiệp định ngày 6-3-1946, nhưng không tin là phía Pháp sẽ

tuân thủ… Pháp đánh Nam Bộ, ném bom giết đồng bào ta. Bộ Tuyên truyền của ông, qua đài

phát thanh, cảnh cáo rằng, nếu Pháp không chấm dút hành động dã man đó, thì tính mạng
những người Pháp bị quân Nhật bắt, mới thả ra từ các trại giam, sẽ không an toàn. Hôm sau,

đài ta lại phát tin về những cuộc ném bom mới. Anh em thanh niên đã tham gia khởi nghĩa ở

Hà Nội tổ chức ngay từ sáng sớm một cuộc săn lùng người Pháp, đánh họ ở phố Tràng Tiền,
chợ Đồng Xuân. Là Bí thư Thành ủy, tôi bị cách chức mấy tháng về việc đó.

Rồi cái phải đến đã đến. 19-12-1946, Hồ Chí Minh ra lời kêu gọi Toàn quốc kháng

chiến. Đôi bên Việt - Pháp xốc dậy cầm lấy vũ khí, bất kể bên kia có Sainteny luôn muốn trì

hoãn binh lừa, bên này có vô số cựu học trò đã thụ giáo làu làu văn hóa Pháp. Chiến tranh là
chả tránh được.

Trong những ngày nhàn rỗi ở chiến khu, Liệu có thời gian nghĩ đến năm 1945, nhất là

năm 1946, khi đang ở trọng trách “loa” phát ngôn của Chính phủ.

Quyết tâm kháng chiến của Hồ Chí Minh buộc Liệu, như hàng triệu con người khác,

phải bước vào cuộc gian khổ, sinh tử. Nhưng ông đã nhận thức lại con người Lãnh tụ cũng

như bản thân . Tôi thấy mình đã chủ trương tả khuynh, phiêu lưu, mạo hiểm, không thấy rõ
hoàn cảnh…, muốn áp dụng những phương sách thích nghi ở nước khác vào nước ta bấy

giờ…Nói tóm lại, tôi đã bị tình cảm cá nhân chi phổi, thiếu quan điểm duy vật biện chứng nên

không nhìn thấy hiện tại và cũng không nhìn rõ được tương lai. (Dự thảo nói trên)
“Bị tình cảm cá nhân chi phối…” có lẽ là đặc điểm lớn nhất của con người Trần Huy

Liệu, làm thành điểm mạnh cũng như điểm yếu trong ông.

Liệu luôn “xốc nổi”, chả bao giờ biết chờ thời. Bảo là nhân bản cũng được, bảo là thiếu
sự lịch lãm của chính khách cũng chả sai. Liệu luôn luôn là mình, nói thế chắc đúng nhật