Page 115 - Trần Huy Liệu Cõi Đời
P. 115
- 14 -: SƠN LA
- Dậy! Dậy! Các bố có dậy nhanh lên thì bảo?
- Dậy làm gì?
- Cứ dậy khắc biết! Thằng tù mà còn hỏi lắm thế…
Đó là đêm 11 tháng 1 năm 1940. Trời rét kinh khủng. Rét và đêm đen là đồng hành với
những cuộc ra đi của tù Hỏa Lò, trong đó có những cuộc đi không về. Quản tù chả muốn
thân nhân của những “thằng” sắp đi, nhờ ánh sáng và cái ấm áp của ban ngày mà tha hồ tiễn
biệt chúng, lắm chuyện dễ rách việc lắm.
Mặt trận Bình dân bên Pháp tan rã tháng 9 năm 1939, Liệu và những ông làm mưa
làm gió trên vũ đài chính trị “rớt” ngay, không phải xuống đời người dân thường, mà vào
thẳng khám. Đêm 29-9, xe mật thám đến 32 Hàng Than điệu anh đi. Vậy là đời tù trở lại sau
năm năm tự do. Cũng không bất ngờ lắm, vì bộ phận công khai của Cộng sản đã dự liệu là
nhất định sẽ bị bắt. Liệu vớ cái cặp da đựng quần áo đã chuẩn bị sẵn, từ biệt Tý và các con
đang lưng tròng nước mắt.
Trong nhóm Tin tức “trúng sổ” còn có Khuất Duy Tiến, Trần Đình Long, Nguyễn Văn
Phúc… Nằm Hỏa Lò ít lâu, đầu năm 1940, họ bị tòa án xử, khép tội làm rối cuộc trị an, âm
mưu lật đổ chính phủ. “An phận” nhận án, nhưng họ vẫn hy vọng được ăn Tết Canh Thìn ở
Hà Nội, dẫu sao cũng có hơi vợ con đâu đây, nghe tiếng xe cộ bên ngoài. Vậy mà bây giờ,
quân ác độc lại khua đi. Cám cảnh làm sao, dù phần lớn ở Hỏa Lò, anh nào cũng đã trên một
lần nếm cơm tù Chương trình đón xuân ở Hỏa Lò, được Nguyễn Văn Phúc soạn sửa rất vĩ
đại, đâm ra phải đem bông phèng trên đường.
Tù nhân loáng thoáng biết sẽ đi, nhưng lúc nào, quản tù bịt tin rất chặt. Rồi nhà bếp
được lệnh chuẩn bị hàng trăm nắm cơm. Tin lập tức loang ra ngoài. Mỗi người được trang
bị dép xỏ một ngón, thứ đi nhẹ chân lắm nhưng vấp thì đi tong cả ngón cũng dễ. Tù rất có kỷ
luật, coi đây như một chiến dịch hành quân, phân công các ban ngoại giao, tiếp tế, cấp cứu
