Page 94 - Tín Ngưỡng Cư Dân Ven Biển Quảng Nam
P. 94
TÍN NGƯỠNG Cư DÃN VEN BIỂN QUẢNG NAM - ĐÀ NẲNG
biến như: Xam Hải Long Vương, Hà Bá Thuỷ Quan, Thuý
Long, và Đông Xam Sát Hải Lang Thát nhị đại tướng
quân [157, tr. 104], tạo nên hình ảnh hội đồng Thuý thần,
trong đó cá voi chưa chiếm đến vị trí độc tôn vối tư cách là
thần chủ, thì đôi tưỢng được phôi thò trong các lăng Ong
Quảng Xam - Đà xẵng lại chủ yếu là hội đồng nhân thần
(Tiền hiền. Hậu hiền; Tiền bôi, Hậu bôl), trong đó cá voi /
thần Nam Hải đã vươn tới vị trí là Thần độc tôn - cao
nhất trong lăng. Cả tên gọi cơ sở thờ cúng cá voi ỏ Quảng
Xam - Đà xẵng cũng khác với các nơi khác; xếu ỏ một ẵố
địa phương Xam Bộ, cơ sở tín ngưỡng cá voi được gọi bằng
nhiều tên gọi khác nhau, như: "lăng", "điện", "miêu",
"dinh", "vạn", "lạch"; hoặc "Đông Hải Đại Vương", "Xam
Hải Thuỷ thần", "Xgư thần" [2, tr.ll2 ], thì ở Quảng Xam
- Đà xẵng, cơ sở tín ngưỡng này, dù quy mô to hay nhỏ,
cũng đều có tên gọi "lăng ông". Trơ ngược ra vùng Thanh
- Xghệ, như làng Hội Thông, Xghi Xuân, Xghệ An, cũng
thấy rõ sự khác biệt về tên gọi cơ sơ thờ tự cũng như đối
tưỢng được suy tôn giữa Quảng Xam - Đà xẵng với nơi
này: Xêu nơi thờ cá voi ỏ Hội Thông gọi là đền / điện -
"đền Cô", "đền Cậu" [63, tr.443], thì Quảng Xam - Đà
xẵng không có những danh từ chỉ những đôl tượng đó‘"”.
Vê nguyên do lập lăng thờ cá voi của Quảng X"am - Đà
Xăng cũng rất khác xứ Huế. ơ Huế, chỉ khi có "ông luỵ, bà
luỵ" thì miếu lăng thờ phụng mới được lập nên [60, tr.94];
9 4