Page 49 - Tín Ngưỡng Cư Dân Ven Biển Quảng Nam
P. 49
, \ ỵ u ỵ ~ é /f
huyền tích này muôn bố’ sung cho các thuộc tính linh
thiêng của cá voi. Nghĩa là bổ sung tính Trời bên cạnh tính
Phật, Thánh và Thần, là những thuộc tính đã được xác tín
từ lâu.
Vai trò của cá voi, từ dân gian bước vào cung đình,
đã trải qua một quả trinh lịch sử hoá trên cơ sở nhà nước
phong kiến quản lý thần quyền, và nắm bắt được niềm tin
của dân gian, mà niềm tin ấy lại tương thích với tư tưởng
Khổng giáo, cũng là phù hỢp với tư tưởng của vua quan
nhà Nguyễn. Đó cũng là cơ sở cho quá trình "phù phép"
của nhà nước phong kiến ở hai phương diện thần thánh
hoá và lịch sử hoá. Kết quả là đã "đẩy" cá voi từ chỗ chỉ là
thần biển của dân gian, nay bước lên vị trí là thần của
quôb gia, mang "phong cách" anh hùng ván hoá, và có
chân trong hệ thống bách thần do triều đình quản lý. Mặt
khác, quá trình đó còn thể hiện sự cổ vũ, ủng hộ, cũng
như ý thức củng cố tín ngưỡng này trong dân chúng của
nhà nưóc phong kiến, nhằm "phát tán" niềm tin về lòng
tròi còn thuận, về nguyên nhân nhà Chúa trở thành nhà
Vua. Bằng các việc làm như phong sắc, ban phẩm tước và
mỹ hiệu cho cá voi, nhà Nguyễn đã công khai thừa nhận
tính pháp lý của tín ngưỡng lẫn sự bảo hộ đối với việc
thực hành tín ngưỡng. Quy định của phép nước về thủ tục
tiến hành thò cá voi với tư cách là thò thần Biển nước
Nam, đã là cơ sở để "lệ làng" công khai thò phụng với tư
- 49