Page 43 - Thế Giới Hoá Học Kỳ Thú

Kim loại nằo lằ mềm nhất?

Bạn đã từng biết đến kim loại xêzi chưa? Nó là kim loại mềm nhất,
mềm như cao su và có thể dùng dao cắt thành những miếng nhỏ.
Xêzi được nhà hoá học người Đức Bensant chế tạo ra đầu tiên vào
năm 1861. Nó có màu trắng bạc, có đặc túìh hoạt, dễ tác dụng vói các
chất khác. Khi đưa xêzi ra ngoài không khí, ngay lập tức nó sẽ tác dụng
vói oxi tạo thành một chất mói không còn màu trắng bạc nữa. Nếu thả
xêzi xuống nước, nó sẽ nổi trên mặt nước và chuyển động về các hướng
rồi cháy, trường họp nghiêm trọng còn gây ra những tiếng nổ và tạo
thành một dung dịch có tmh ăn mòn mạnh. Chúih vì đặc tứửi hoạt này
mà trong tự nhiên không có xêzi tinh khiết, mà chỉ có họp chất của xêzi
vói các chất khác nhau. Trong công nghiệp, tinh chế kim loại xêzi là một
việc không hề đon giản chút nào, cần phải có các biện pháp hữu hiệu thì
mói có thể tách được xêzi ra khỏi các họp chất khác. Để tinh chế được
kim loại xêzi, chúng ta bắt buộc phải nghiêm cấm không cho chúng tiếp
xúc vói không khí. Nếu xảy ra cháy kim loại xêzi, tuyệt đối không được
dùng nước để dập lửa, nếu không ngọn lửa sẽ càng cháy to hon.
Trong nguyên tử xêzi có một số điện tử đặc biệt nhanh nhậy, người
ta gọi nó là những điện tử tự do. Khi có tia sáng chiếu lên bề mặt kim loại
xêzi, các điện tử tự do này sẽ thu năng lượng và giải phóng khỏi bề mặt
kim loại xêzi. Ngưòi ta đã lọi dụng đặc điểm này của kim loại xêzi, mạ
cho xêzi một lóp thủy ngân mỏng và chế tạo thành các loại ống điện
quang khác nhau. Khi bị ánh sáng chiếu vào, các ống điện quang này sẽ
sinh ra dòng điện, ánh sáng càng mạnh thì dòng điện càng lớn. Các loại
ống điện quang có thể được ứng dụng làm các thiết bị cảnh báo, có thể
báo động khi có hoả hoạn xảy ra, dù là ở xa, thậm chí còn có thể dùng để
trông giữ kho tàng. Các ống điện quang được làm từ xêzi còn có thể chế
tạo thành các thiết bị trong lĩnh vực thiên văn có độ nhậy rất cao.
Việc đào sâu nghiên cứu về xêzi, chắc chắn con ngưòi sẽ còn phát
hiện ra nhiều ứng dụng mói của xêzi.

-43 -