Page 167 - Tâm Lý Và Sinh Lý

khoa học Benussi phát hiện ra rằng, biểu đồ hô hấp thay đổi tuỳ theo
chuyện có nói dối hay không, ông đã căn cứ vào việc phân tích biểu đồ
hô hấp do máy ghi nhịp thở ghi lại được khi ngưòi bị thẩm vấn trả lòi các
câu hỏi để phán đoán xem những vấn đề nào anh ta nói dối, kết quả
tương đối thàrứì công. Năm 1917, nhà khoa học Maston phát hiện ra rằng,
phân tích sự thay đổi điện trở da cũng giúp phán đinh được xem ngưòi
bị xét hỏi có nói dối hay không. Chúih những thực nghiệm và phát hiện
đó đã tạo tiền đề cho máy dò kẻ nói dối ra đòi.
Năm 1949, nhà khoa học Kitler đã nghiên cứu chế tạo máy ghi đa
dụng Kitler, có thể ghi liên tục sự biến đổi của nhiều chỉ số sinh lý rứiư
huyết áp, mạch đập, rứiịp thở cho tói phản xạ điện da v.v... Đó chứih là
chiếc máy dò kẻ nói dối hiện đại, một chiếc máy có thể ghi được nhiều
chỉ số sinh lý. Sử dụng chiếc máy này, ngưòi ta có thể phân tích cùng một
lúc sự biến đổi huyết áp, mạch đập, nhịp thở cũng như điện trở da của
ngưòi bị thẩm vấn, lúc trả lòi câu hỏi, qua đó phán định xem ngưòi đó có
nói dối hay không. Việc phân tích này đạt độ chúìh xác khá cao, đúng tói
trên 80% trường họp.
Vậy tại sao máy dò kẻ nói dối lại có tác dụng phát hiện ra thủ đoạn
nói dối hữu hiệu như vậy? Các rủìà tâm lý học cho rằng, khi ngưòi nói dối
âm mưu nói dối thường bị lương tâm cắn rứt, nhất là lo sợ âm mưu bị bại
lộ, thành thử chịu sức ép nhất định về mặt tâm lý, nên nảy sinh những
phản ứng tâm lý phức tạp như đầu óc căng thẳng, lo sợ, bồn chồn, bứt rirt,
hoảng hốt... Những phản ứng tâm lý đó tất nhiên sẽ kéo theo một loạt biến
đổi phức tạp về mặt sinh lý. Thông qua việc ghi ký và phân tích sự biến
đổi của rửìững phản ứng sinh lý đó người ta đoán định được tương đối
chúih xác người bị xét hỏi có nói dối hay không. Có điều, các nhà tâm lý
học cũng lưu ý rằng, giống như rửúều phản ứng tâm lý không kéo theo
những phản ứng sinh lý nhất địrủì. Những ngưòi có từửi cách và kiểu thần
kinh khác nhau, khi nói dối, thường có những phản ứng sinh lý khác nhau.
Thành thử, nếu chỉ thông qua phản líng sinh lý do "máy dò kẻ nói dối"
ghi được mà suy đoán chỗ nào nói thật, chỗ nào nói dối e rằng sẽ rất dễ
phán đoán sai. Trên thực tế, "máy dò kẻ nói dối" quả không thể nào đạt
mức chính xác 100%. Ngoài ra, "máy dò kẻ nói dối" chỉ đoán biết kẻ bị xét
hỏi có nói dối hay không, còn không tài nào biết được nội dung kẻ bị xét
hỏi định che giấu, bưng bít. Vì thế, một số nhà khoa học và luật sư không
lấy gì làm thích thú lắm đối vói "máy dò kẻ nói dối".

^ 167 >