Page 171 - Tâm Lý Và Sinh Lý

ấy, nhằm mục đích tạo ra sự thích ứng qua lại giữa con ngưòi và máy
móc, Munsterberg đã nhấn mạnh và thực thi việc tuyển chọn và huấn
luyện công nhân. Chẳng hạn, khi tuyển phi công phải trải qua cuộc lựa
chọn rất chặt chẽ, có những yêu cầu rất cao về chiều cao, cân nặng, bộ
xương, da, thị lực... đồng thòi phải trải qua một thòi gian huấn luyện khá
dài mói có thể bắt đầu cho máy bay cất cánh.
Biện pháp làm cho con người thích ứng vói đặc điểm tứữi nàng của
máy móc tuy có giúp nâng cao năng suất lao động, thế nhưng số ngưòi
có khả năng thao tác những máy móc cực kỳ phức tạp không nhiều, cho
dù có trải qua huấn luyện, mức độ thích ứng vói máy móc cũng rất hạn
chế, bỏi vì năng lực của con ngưòi về một số mặt nào đó là có hạn, con
ngưòi có một số đặc điểm cố hữu rất khó sửa đổi. Chẳng hạn, con ngưòi
không thể làm việc liên tục 24 giờ liền như máy móc được, con ngưòi khi
phân biệt rửìững vật phẩm đặc biệt tinh tế thường dễ lầm lẫn... Trong Đại
chiến thế giói lần thứ hai, một số máy bay, do lúc thiết kế không chú ý
đến đặc điểm của các phi công, kết quả đã xảy ra chuyện cả phi đội tự roi,
dẫn tói những thương vong không đáng có. Điều này buộc các nhà khoa
học phải xem xét lại những nguyên tắc thiết kế trước kia. Và, cũng chứữi
từ những bài học đó, giờ đây khi thiết kế máy móc, ngưòi ta không
những cần phát huy tối đa công dụng của máy móc, mà còn quan tâm
hết mức tói đặc điểm tâm lý của những con ngưòi đảm nhận rửiững công
việc khác nhau. Chẳng hạn, khi thiết kế máy túìh điện tử, màu sắc và cở
chữ trên màn hình phải vừa đủ rõ vừa dễ chịu, cố hết sức tránh làm mỏi
mắt ngưòi sử dụng trong điều kiện làm việc chăm chú trong thòi gian dài.
Bàn phím phải thiết kế sao cho không lớn quá cũng không nhỏ quá, nếu
không hoặc sẽ ảnh hưởng đến sự vận động của các ngón tay hoặc sẽ hạ
thấp tốc độ'thao tác. Một ví dụ khác: việc thiết kế các máy móc trong các
nhà máy hiện đại đều cố hết sức giảm tiếng ồn, bởi vì tiếng ồn không
những làm hại thính lực công nhân, mà còn gây cho họ cảm giác nhức
đầu, khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng công việc.
Trước mắt, vấn đề về mối quan hệ giữa con người và máy móc ngày
càng được quan tâm chú ý. Một phân ngành của tâm lý học ứng dụng là
tâm lý học kỹ sư chuyên nghiên cứu vấn đề đó. Tuỳ theo mức độ nghiên
cứu ngày càng đi sâu và mở rộng, ưu thế của ngưòi và máy ngày càng
được phát huy, hiệu suất công tác chắc chắn sẽ ngày càng được nâng cao.

< 171 >