Page 174 - Tâm Lý Và Sinh Lý
P. 174
Tại sao một lúc sau
máu ở các vết thưong đông lại?
Bây giờ xin trình bày câu chuyện có liên quan tói việc chảy máu.
Tưong truyền, sau khi nữ hoàng Victoria kết hôn, hoàng tử do bà sinh ra
chết do máu cứ chảy không cầm. Thế nhưng, mấy công chúa thì bình
thường, không sao cả. về sau, các công chúa khôn lớn, kết hôn vói ngưòi
trong hoàng tộc các nưóc Nga, Tây Ban Nha và nhiều nước châu Âu khác.
Thế rồi, một số hoàng thân do các công chúa smh ra cũng lại mắc chứng
máu cứ chảy không cầm. Sa hoàng nước Nga Nicolas nổi tiếng trong lịch
sử cũng chết vì bệnh ấy. Vì thế, hiện tượng trên đã làm chấn động giói y
học. Cuối cùng, ngưòi ta phát hiện ra rằng, đó là bệnh ưa chảy máu
(hemophilia). Thì ra, bệnh ưa chảy máu là một bệnh di truyền có liên
quan đến giói tmh: các thế hệ con cháu trai thường dễ phát bệnh, còn thế
hệ con cháu gái thì có mang mã di truyền (gen) của bệnh đó, con cái họ
đẻ ra cũng có thể mắc bệnh ấy. ớ đây không bàn sâu về bệnh ưa chảy
máu, nhưng có một điểm có thể khẳng định là: trong cơ thể ngưòi mắc
bệnh ưa chảy máu, do thiếu một số chất giúp máu đông lại, nên máu cứ
chảy không cầm!
Thế nhưng, ngưòi mạnh khoẻ sứt xước da, máu ở vết thương chỉ một
lát sau là đông lại. Nếu so sánh vói những ngưòi bệnh ưa chảy máu thì
thấy rõ rằng trong cơ thể ngưòi bình thường có hẳn một khả năng đông
máu lý tưởng.
Trong máu của con người, ngoài hồng cầu và bạch cầu ra còn có tiểu
cầu thể tích rất nhỏ, đường kứữi chỉ độ 2-3 micromet, số lượng tiểu cầu
khoảng 100.000 đến 300.000 trong lmm3 máu. Chức năng chúih của tiểu
cầu là giải phóng chất thromboplastin, góp phần làm cho máu đông.
Ngoài tác dụng đông máu, tiểu cầu còn có túih chất đặc biệt là ngưng
kết lại thành cục mỗi khi gặp một diện tiếp xúc thô ráp và vật lạ. Do đó, tiểu
cầu đóng góp vào việc bảo vệ cơ thể, làm cho các vết thương có thể khép lại
mau chóng, ngưng kết quanh miệng vết thương, đóng vết thương lại.
< 174 >