Page 147 - Tâm Lý Và Sinh Lý

quần chứng hoặc tưởng tượng ra, trong nhận thức hoặc hành động có xu
hưóng đi tói chỗ nhất trí vói số đông là "Hiệu ứng theo số đông".
Năm 1956, nhà tâm lý học xã hội Mỹ Ahid đã làm một thực nghiệm
nổi tiếng. Ông chọn 50 ngưòi và cho họ so sánh bằng mắt độ dài của các
đoạn thẳng. Khi làm một mình, 100% trả lòi chứứi xác. Nhưng khi từng
ngưòi một được bố trí vào cùng nhóm vói 7 ngưòi đã được ông Ahid dặn
trước sẽ trả lòi sai thì có tói 32% mắc cùng một sai lầm.

ớ dây có hai tám bia. Đoan thẳng trên bia A
rõ ràng có cùng độ dài với đoạn thẳng ở giữa bia B

Như trên hình vẽ cho thấy, ngưòi chủ trì thực nghiệm cho từng
nhóm một so sánh đoạn thẳng trên bìa A bằng đoạn thẳng nào trên bìa B.
Bảy ngưòi kia vì là ngưòi của ông Ahid, nên nhất loạt trả lòi; "Bằng đoạn
thẳng bên tay trái". Người thứ tám, do ảnh hưởng sức ép của số đông,
nên đã từ bỏ ý kiến trước đây của mình, theo đa số chọn đoạn bên trái.
Còn khi làm một mình, tất cả đều chọn đoạn ở giữa không hề do dự. Các
bạn thấy không, tác dụng của "hiệu ứng theo số đông"? Các nhà tâm lý
học đã khái quát thành mấy quan điểm dưói đây;
1. Sự tín nhiệm đối với tập thể. Nói chung mọi ngưòi đều cho rằng,
phán đoán của số đông nhất định chứửi xác hơn phán đoán của cá nhân
mình, vì thế túi tưởng và làm theo số đông.
2. Khuất phục sức ép của tập thể. Ngưòi ta nói chung ai cũng thích
gần gũi những ngưòi có quan điểm giống m'mh, vì thế để tránh cô lập,
tránh bị chê trách, dị nghị, nên buộc phải theo đa số.
3. Hoàn cảnh mù mờ. Trong nhiều trường họp, do hoàn cảnh mù mờ,
con ngưòi trong tình trạng dùng dằng không quyết, đành cầu viện ngưòi
xung quanh, bắt chước hành vi của họ. Đây là trường họp lâm vào thế bí
mà phải theo số đông.

< 147 >