Page 141 - Tâm Lý Và Sinh Lý

không nhúc nhích đồng thòi tưởng tưọng
hòn bi tự nó lắc lư, sau khoảng chừng một
phút, mở mắt ra bạn sẽ thấy hòn bi quả
đang đu đưa từ bên nọ sang bên kia liên
tục! Tại sao lại như vậy? Bỏi vì, khi bạn
tưởng tượng hết sức chăm chú, các cơ tay
tạm thòi thoát khỏi sự ràng buộc của ý
kiến, làm cho hòn bi dao động một cách
không tự giác. Hiện tượng kỳ diệu này
chmh là kết quả của ám thị.
Trong tâm lý học gọi ảnh hưởng của
lối khoi gọi gián tiếp đối vói tâm lý và
hành vi của con ngưòi là ám thị. Trò choi
vừa rồi chứih là một lối tự ám thị, có khi chimg ta còn bị ngưòi khác ám
thị mình nữa. Chẳng hạn: một em bé khi đi ngủ nghe thấy mẹ nhắc:
"Uống nhiều nưóc thế coi chừng đái dầm đấy!". Kết quả do bị câu nói đó
của ngưòi mẹ ám thị, tối hôm đó em bé đái dầm thật.
Xét về mặt tác dụng, ta có thể chia ra thành ám thị tích cực và ám thị
tiêu cực.
Phàm những ám thị gây ra những hành vi tốt gọi là ám thị tích cực.
Chẳng hạn: một bé trai do bà chăm sóc rất ham choi, nghịch ngợm, về
sau sống cạnh bố mẹ, do bố mẹ đều là những tri thức, hàng ngày đều đọc
sách, viết sách, xem báo... chẳng bao lâu em bé đó dần dần chịu khó đọc
sách, làm bài. Đó chính là ám thị tích cực do ngưòi khác và do hoàn cảnh.
Chúng ta cũng có thể tự ám thị tích cực. Chẳng hạn, có một em bé gái rất
sợ đau, cứ mỗi lần tiêm thuốc là em lại run sợ, khóc khóc mếu máo... Sau
khi đi học, em tự nhủ: "Tiêm thì có gì mà đau cơ chứ, mình đã là một học
sinh tiểu học rồi, klióc là hèn". Quả nhiên, về sau mỗi khi tiêm em không
cảm thấy đau và không khóc như trước nữa.
Trong đòi sống cũng có rất nhiều ám thị tiêu cực nhất là tự ám thị
tiêu cực thường đưa đến cho con ngưòi những ảnh hưởng bất lọi. Chẳng
hạn, ban đêm, tròi tối như mực, một mình đi giữa noi đồng không mông
quạnh, trống ngực đập thình thịch, bạn bụng bảo dạ: "Con đường này
nhiều ma lắm đấy!". Lúc ấy, chỉ cần một càrửi cây rung nhẹ hoặc một con
chuột rúc ở vệ đường hay một con đom đóm lập loè ẩn hiện ở phía xa xa
cũng đủ làm cho bạn sỏn tóc gáy... Cứ mỗi bước đi, bạn nghe như thấy có

< 141 >