Page 136 - Tâm Lý Và Sinh Lý

cho ngưòi Mỹ chăm chỉ, thông minh, thẳng thắn, có chí tiến thủ, hết sức
thực dụng; ngưòi Do Thái thông tuệ, cần mẫn, sáng suốt, khôn ngoan,
tham lam, keo kiệt; ngưòi Anh phong lưu, lịch sự, "phớt" đòi, bảo thủ,
yêu truyền thống v.v... Tất cả những ấn tượng cứng nhắc đó của xã hội
thật ra là sự rứiận thức hoá đon giản nhất đối vói việc hiểu biết một cách
khái quát về một cộng đồng người nào đó, song vì không có đầy đủ
những căn cứ đáng tin cậy, nên dễ biến thành những nhận định hàm hồ,
những thành kiến hẹp hòi, không có lọi cho việc giao lưu bình thường
giữa người vói ngưòi. Vì thế, khi ta muốn biết đặc điểm của một thành
viên riêng lẻ trong một cộng đồng người nào đó, chúng ta nhất thiết
không được để những ấn tượng cứng nhắc của xã hội ảnh hưởng đến
mình, rồi từ đó có cái nhìn lệch lạc về ngưòi ấy mà cứ đinh ninh là 'Tẽ
đương nhiên".

Tư duy sáng ĩạo là gì?

Trong xã hội hiện đại, hầu như mỗi ngày lại có những sản phẩm mói
ra đòi. Người phát minh ra những sản phẩm ấy nhất định phải là ngưòi có
năng lực tư duy sáng tạo rất cao. Vậy tư duy sáng tạo là gì? Phàm những
hoạt động tư duy có sáng kiến gọi là tư duy sáng tạo. Đặc điểm lớn nhất
của tư duy sáng tạo là tứih đổi mói, tức là từih khác lạ mói mẻ. Chẳng hạn,
trước đây ngưòi ta cho rằng Mặt tròi quay xung quanh Trái đất; thế nhưng
căn cứ vào những kết quả quan sát thiên văn, Copernic dũng cảm đề xuất
"Thuyết nhật tâm", cho rằng Mặt tròi là
trung tâm của thái dương hệ; Trái đất
cũng như các hành tứứi khác đều quay
xung quanh Mặt trời. Từ lâu lắm rồi,
Aristote được ngưòi ngưòi tôn vinh hàng
"Thần Thánh" đã chỉ ra rằng: "Vật nặng
rơi nhanh hơn các vật nhẹ". Từ đấy trở đi,
người ta xem đó là "chân lý" hiển nhiên,
chẳng cần bàn cãi. Ay vậy mà chàng
Galilei trẻ tuổi dám cả gan nghi ngờ
"chân lý" ấy, đã căn cứ vào những thí

< 136 >