Page 189 - Sổ Tay Chuyên Ngành Hàn

tục hấp thu nhiệt, nhưng phần nhiệt này được chuyển thành công
dể thay đổi câu trúc pearlite thành cấu trúc austenite, không làm
tăng nhiệt độ cho đến khi quá trình này hoàn tất.
Hiện tượng này tương tự ẩn nhiệt hóa hơi, vì khi nhiệt độ nước
tăng đến điểm sôi, nước vẫn hấp thu nhiệt nhưng không tăng nhiệt
độ. Phần nhiệt này được chuyển thành công để:
• Thay đổi trạng thái từ lỏng sang hơi.
• Vượt qua áp suất khí quyển nhằm tạo không gian cho hơi nước.
Tổng ẩn nhiệt cần thiết để thực hiện các thay đổi này bao gồm
ẩn nhiệt nội và ẩn nhiệt ngoại.
Sau khi nung nóng, kim loại được tôi để cố định vĩnh viễn cấu
trúc mới của kim loại. Quá trình tôi giúp kim loại duy trì độ cứng
sau khi được nung đến nhiệt độ tới hạn. Nếu thép không được tôi
mà để nguội từ từ, cấu trúc austenite sẽ trở về dạng pearlite khi
nhiệt độ giảm, và kim loại mâ't độ cứng. Khi thép được làm nguội
nhanh hơn tốc độ làm nguội tới hạn, cấu trúc mới sẽ hình thành,
đây là mục đích của quá trình tôi. Câu trúc austenite sẽ chuyển
thành martensite có cấu trúc hình kim rất cứng.
Câu trúc m artensite có tỷ trọng thấp hơn austenite, do đó thép
tăng thể tích sau khi tôi. Phần cấu trúc austenite chưa chuyển hóa
trong quá trình tôi sẽ từ từ chuyển thành m artensite theo thời
gian. Điều này được gọi là sự hóa già, dẫn đến tăng thể tích không
mong muôn trong nhiều vật dụng, chẳng hạn, thiết bị đo lường. Vâ'n
đề này có thể loại bỏ bằng phương pháp xử lý nguội.
Các thanh kim loại giảm chiều dài khi được tôi trong nước ở
nhiệt độ thấp hơn điểm tới hạn. Nếu thanh kim loại được tôi trong
nước ở nhiệt độ cao hơn điểm tới hạn, sự hóa bền cũng xảy ra.
Trong lĩnh vực sản xuất, nếu biết nhiệt độ tới hạn của loại thép
cụ thể, có thể sử dụng các pyrometer (nhiệt kế đo nhiệt độ cao) để
biểu thị nhiệt độ tới hạn. Cũng có thể sử dụng kim nam châm để
xác dinh thép được nung quá điểm tới hạn hay chưa, vì khi vượt
quá điểm tới hạn, thép mâ’t từ tính. Tuy nhiên, nếu được nung đến
nhiệt độ bất kỳ thấp hơn nhiệt độ tới hạn, thép vẫn hút kim nam
châm. Khi kiểm tra bằng kim nam châm, cần loại bỏ ảnh hưởng
của kẹp nguội đối với từ tính. Có thể đưa thanh nam châm gắn trên
trục xoay vào lò trong thời gian ngắn để xác định từ tính của thép.

187