Page 191 - Sổ Tay Chuyên Ngành Hàn
P. 191
Ngoài nước, có thể dùng các dung dịch khác để tôi, ví dụ, nước
muôi, nước xà phòng, thủy ngân, carbonat chanh, sáp, và mỡ động
vật. Nước muôi tạo ra lớp ri cứng. Trong quá trình tôi, nên chọn
môi trường làm nguội rất nhanh ở nhiệt độ cao và chậm hơn ở nhiệt
thâ'p. Đôi với nhiều loại thép, phương pháp tôi trong dầu đáp ứng
yêu cầu này, và loại dầu được chọn phụ thuộc vào bản chất của thép.
Cần duy trì nhiệt độ bể tôi cô" định để các chi tiết được tôi ở điều
kiện như nhau. Yêu cầu tiếp theo là luôn luôn xáo động bể tôi. Thể
tích chi tiết, kích thước bể, phương pháp tuần hoàn, và cả phương
pháp làm nguội bể cần được xem xét để có các kết quả đồng nhất.
Thép gió thường được tôi trong dầu, nhưng luồng không khí nén
cũng được sử dụng để tôi nhiều loại thép gió.
RAM
Mục đích của quá trình ram là giảm độ giòn và khử các ứng suất nội
do quá trình tôi tạo ra.
Quá trình ram kim loại được thực hiện bằng cách tái gia nhiệt
thép đã tôi, sau đó làm nguội để hóa dẻo và giảm độ giòn. Đáng
tiếc là quá trình ram cũng làm mềm kim loại.
Ram là quá trình tái gia nhiệt kim loại đến nhiệt độ thấp hơn
nhiều so với nhiệt độ cần thiết để nhiệt luyện. Sự gia nhiệt lại đến
nhiệt độ khoảng 300'V (149°C) và 750“F (399^0 làm cho câu trúc
m artensite chuyển thành troostite, mềm hơn nhưng dai hơn. Sự tái
gia nhiệt đến nhiệt độ khoảng 750“F (399“C) và 1290‘*F (699^0 sẽ
tạo ra cấu trúc được gọi là sorbite. Cấu trúc này có độ bền thâ"p hơn
cấu trúc troosite, nhưng dẻo hơn nhiều. Bảng 18-1 trình bày nhiệt
độ ram các dụng cụ khác nhau.
Dấu hiệu màu
Trong quá trìn h gia nhiệt, lớp oxide mỏng sẽ bao phủ thép. Lớp
oxide tăng chiều dày và đổi màu khi nhiệt độ tăng. Có thể sử dụng
sự đổi màu này làm dấu hiệu biểu thị nhiệt độ của thép và quá
trình ram.
Khi nung nóng thép, màng oxide chuyển từ màu vàng nhạt, qua
nâu, rồi đến lam và đỏ tía. Khi màu mong muốn xuất hiện, dưa thép
ra tôi trong nước lạnh hoặc nước muối. Có thể giải thích hiện tượng
dổi màu này với sự trợ giúp của kính hiển vi. Thép gồm các dạng
khác nhau của cùng một hợp chất, thay vì các hợp châ"t riêng biệt.
189