Page 108 - Những Trạng Nguyên Đặc Biệt Trong Lịch Sử Việt Nam

■

... trong lick sử Viêt ĩỉa m 1 09

quanh khu nhà học của thầy đồ Vũ Mộn^ Nguyên, để
tranh thủ thời gian học lỏm. Chĩí nghĩa thầy Mộng
Nguyên truyền dạy học sinh, Văn Trư đều thuộc lòng,
dần tinh thông kỉnh sỉí. Nhân một lần thầy Mộng
Nguyên ra bài khó, hầu hết học sinh “cắn bút thì Văn
Trư đứng ngoài mách bảo. Thấy vậy, thầy cho gọi Văn
Trư vào ứng đáp. Văn Trư khiếm nhã bước vào phòng
học, không những giải đáp trôi chảy mà còn ứng đối
lưu loát khi diầy hỏi những câu ở trình độ cao hơn.
Phát hiện tài năng của chú bé chăn lợn, thầy Mộng
Nguyên đã xin nhà phú ông cho Văn Trư về nhà thầy
để sớm hôm có thì giờ nuôi dạy. Chẳng phụ công rèn
cặp của thầy Mộng Nguyên, Văn Trư ngày một Unh
thông kinh, sỉr... Các khoa thi Hương, thi Hội, Văn Trư
đều đỗ cao. Đến khoa thi Đình, năm Thái Hòa thứ 6
(1448) khoa Mậu Thìn, lấy đỗ tiến sĩ 27 người, Đình
nguyên Trạng nguyên; Nguyễn Nghiêu Tư.
Truyền rằng, năm ấy nhà vua nằm mơ thấy lợn đỗ
đầu.
Đến khi thi Đình, vua Lê Nhân Tông đích thân ra
đề thi và đọc quyển cuối cùng, thấy Văn Trư là ngitời
tài năng xuất chúng, bèn lấy đỗ Đình Nguyên Trạng
nguyên và cho đổi tên là Nguyễn Ngliiêu Tư.
Ngày vinh quy, Trạng nguyên Nguyễn Nghiêu Tư
muốn về quê bái yết tổ đường, hiềm nỗi cha mẹ đã
mất, nhà cửa không có. nhà vua bèn cho xây nghè để
họ hàng, dân làng đón quan tần Trạng. Từ đó cái tên
thân quen - Trạng LỢn, để thương để nhớ một thời
quan Trạng vốn nghèo khó phải lam lũ chăn lợn, treo
tấm gương viíỢt khó thành tỀũ.