Page 190 - Những Nét Văn Hóa Đạo Phật

Thật đúng như lời ngài Bồ Đề Đạt Ma, vị sơ tô Thiền Tông
Trung Hoa, đã dạy về thiền:

"Truỳên riêng ngoài giáo

Không dùng chữ nghĩa

Chỉ thẳng tâm người

Thấy tính thành Phật."

Truyền riêng ngoài giáo là một nét đặc biệt của thiền: Không
sử dụng những kinh điển để giúp người thấy được chỗ tâm
yếu. Người chiến sĩ vốn không thích nghe nhiều về lý thuyết
mà thường chú trọng vào việc rèn luyện võ công. Khi lâm trận,
tâm thức của họ chẳng khác gì một thiền gia: chỉ có sự chú tâm
tuyệt đối vào hiện tại, không ngoái cô nhìn lại quá khứ hay nghĩ

đến tương lai. Nếu có chút phân tâm hay mối nghi ngại nào thì
tinh thần sẽ bị dao động ngay và cái chết sẽ đến tức khắc.

Những chiến sĩ tài ba thường là những người có ý chí sắt
đá, coi thường chuyện sống chết, lòng không vướng bận chuyện
danh lợi và tâm luôn bình thản. Họ sống cuộc đời nhiều lúc
như kẻ khắc kỷ: tự tại trong sự dũng mãnh, đơn giản và thanh
tịnh. Do đó, ở Nhật Bản thường có câu truyền tụng; “Hoàng gia

theo Thiên thai tông, giới quý tộc theo Chân ngôn tông, chiến sĩ thực
hành Thĩên". Thiên thai và Chân ngôn tông chú trọng rất nhiều
đến các nghi lễ. Tịnh Độ Tông thì rất giản dị về phưong diện lý
thuyết lẫn thực hành để được cứu độ, còn Thiền Tông thì thích
hợp với giới chiến sĩ can trưòng, những kẻ vào sinh ra tử.

Vì tướng quân Nhật Bản đầu tiên của dòng họ Bắc Điều
(Hojo) học thiền là Bắc Điều Thời Lại (Hojo Tokijori, 1227-1263).
Ông ta đã cung thỉnh các vị Thiền sư Trung Hoa đời nhà Tống

sang dạy đạo và tự mình tham cứu chuyên cần. Khi Thời Lại
qua đời thì con là Bắc Điều Thời Tông (Hojo Tokimune, 1251-

192 I NHỮNG NÉT VĂN HÓA ĐẠO PHẬT