Page 185 - Những Công Chúa Nổi Tiếng Của Các Triều Đại Việt Nam

i
1 86 N hũng Công chúa n ổ i tiếng của các Triều đại V iệt Nam .

hài Tái Tri là thơ của phu nhân Hứa Mục công, bài
Hà Quảng là thơ của phu nhân Tống Hoàn công, thảy
thảy phát ra từ tình cảm mà dừng lạt ở lễ nghĩa, cho
nên quốc sử khen ngỢl và học giả tôn sùng.

Nay việc làm của em, nhất nhất đều ngay chính.
Như thế dù không có thơ cũng đã đủ để lưu truyền
rồi, huống chi còn có thơ nữa, thi những người thu
thập về sau mà ta biết thế nào củng có, ắt chẳng
đáng chép đi in lại vài lần sao!
Tập thơ chưa được in ấn và hiện nay đã bị thất lạc.

Nguyên Phúc Trinh Thận

Mai Am (1826-1904) tức Nguyễn Phúc Trinh Thận,
tên tự là Thúc Khanh, em cùng mẹ với Miên Thẩm.
Năm 24 tuổi, bà kết hôn với ông Thân Trọng Di ở làng
Nguyệt Biều (ngoại thành Huế). “Thân Trọng” cũng là
dòng họ nổi tiếng ở Huế, em ông Di thi đỗ tiến sĩ,
nhưng ông Di có lẽ không ham chạy theo con đường
khoa bảng, thích vui thú điền viên, nên trong “Lô giang
tiểu sử”, ông Nguyễn Vãn Mại có nhận xét rằng ông
“không ưa từ chương, thật thà như một ông lão nhà
quê”. Với đức ông chồng như thế, hẳn là nữ sĩ công
chúa ưa ngâm vịnh thưởng ngoạn gió trăng không thể
thoả mãn. Nhà thơ Lương An, theo lời kể của cụ Thân
Trọng Hi, cũng cho biết “hai người ăn ở với nhau tuy
bề ngoài vẫn ấm êm, nhưng bên trong thì không được
“sắt cầm hoà hỢp”. Liệu có phải đó cũng là lý do 13
năm sau khi lập gia đình, bà mới sinh được một đứa
con trai? Đã thế, bà lại không đưỢc hưởng niềm vui
làm mẹ lâu bền. Bà đả gửi gấm biết bao hi vọng vào