Page 265 - Những bài Làm Văn 12

Nghệ thuật của đoạn văn này thể hiện ỏ phương pháp lập luận chặt chẽ,
ở bố cục rõ ràng, mạch lạc, ở ngôn ngữ trong sáng, tự nhiên với những lời
bình hàm súc, sắc sảo, mới mẻ về bài Văn tếnổị tiếng:
Ngòi bút, nghĩa là tâm hồn trung nghĩa của Nguyễn Đình Chiểu đã diễn tả,
thật là sinh động và não nùng, cảm tình của dân tộc đối với người chiến sĩ của
nghĩa quân, vốn là người nông dân, xưa kia chỉ quen cày cuốc, bỗng chốc trở
thành người anh hùng cứu nước.

Tác giả dẫn một đoạn của bài Văn tế, so sánh với Đại cáo bình Ngô của
Nguyễn Trãi rồi bình: Hai bài văn: hai cảnh ngộ, hai thời buổi, nhưng một dân
tộc. Bài cáo của Nguyễn Trãi là khúc ca khải hoàn, ca ngợi những chiến công
oanh liệt chưa từng thấy, biểu dưdng chiến thắng làm rạng rõ nước nhà. Bài
Văn tế nghĩa sĩ cần Giuộc là khúc ca những người anh hùng thất thế, nhưng
vẫn hiên ngang: “Sống đánh giặc, thác cũng đánh giặc... muôn kiếp nguyện
đưdc trả thù kia...". Kết thúc đoạn văn này, tác giả bày tỏ lòng tưởng nhớ đến
hương hồn của nhà thơ yêu nước cùng những nghĩa quân đã anh dũng hi
sinh cho nghĩa lớn: Có lẽ dưới suối vàng, linh hồn của Nguyễn Đình Chiểu và
những nghĩa quân lúc bấy giờ, ngày nay phần nào đã được hả dạ I
Phần tiếp theo, tác giả giới thiệu truyện Lục Vân Tiên, tác phẩm lớn nhất
của Nguyễn Đinh Chiểu có tầm ảnh hưởng sâu rộng trong dân gian, nhất là ở
miền Nam và chỉ ra một số nhận xét chưa đúng về truyện Lục Vân Tiên, ông
chứng minh giá trị của tác phẩm này bằng cách phân tích cái hay, cái đẹp về
cả nội dung lẫn nghệ thuật : Đúng, đây là một bản trường ca ca ngợi chính
nghĩa, những đạo đức đáng quý trọng ở đời, ca ngợi những người trung nghĩa I
Tác giả cũng nhận xét một cách khách quan là: Tất nhiên những giá trị luân lí
mà Nguyễn Đình Chiểu ca ngợi, ở thời đại chủng ta, theo quan điểm của
chúng ta thì có phần đã lỗi thời... về mặt nghệ thuật của tác phẩm Lục Vân
Tiên, Thủ tướng Phạm Văn Đồng cũng chỉ ra rằng: về văn chưong của Lục
Vân Tiên, phải để ý đây là một chuyện “kể", chuyện “nói”. Tác giả cố ý viết
một lối vãn “nôm na”, dễ hiểu, dễ nhớ, có thể truyền bá rộng rãi trong dân
gian. Cho nên, dù có chỗ này chỗ khác lời thơ chưa được hay, chưa được trau
chuốt thì cũng là điều khó tránh khỏi. Dâu sao đôi chỗ Sd sót về văn chưdng
không thể làm giảm giá trị văn nghệ của bản trường ca thật là hấp dẫn từ đầu
đến cuối. Đánh giá trên đây cho thấy tác giả là người luôn giữ được sự trung
thực và công bằng trong khi nghị luận.

264