Page 231 - Những bài Làm Văn 12
P. 231
tộc. Chị đi nhiều, viết nhiều, từng có mặt trong những thời gian dài ở tuyến lửa
Vĩnh Linh, Quảng Bình và biên giới phía Bắc. Hiện thực sôi động, phong phú
thấm sâu vào hồn thơ Xuân Quỳnh. Thơ chị tươi rói sự sống, thấm đượm tình
yêu gia đình, bè bạn, con người, cuộc đời, đất nước,... Gần ba mươi năm cầm
bút, chị đã sáng tác nhiều tập thơ có giá trị, tạo ấn tượng khó quên trong lòng
người đọc, nhất là bạn đọc trẻ tuổi. Ngay từ tập thơ đầu tay Tơ tằm - Chồi biếc
(in chung, 1963), thơ Xuân Quỳnh đã được chú ý vì phong cách mới mẻ. Xuân
Quỳnh là nhà thơ nữ đã để lại cho đời nhiều bài thơ hay, nhất là thơ tình. Năm
2001, Xuân Quỳnh được tặng Giải thưởng Nhà nước về vàn học nghệ thuật.
Bài thơ Sóng sáng tác năm 1967, in lần đầu trong tập Hoa dọc chiến hào,
xuất bản năm 1968. Với bài thơ này, Xuân Quỳnh thực sự khẳng định tài năng
của mình trên thi đàn Việt Nam. Bài thơ viết theo thể năm chữ, rất phù hợp với
việc gủi gắm tâm tư sâu kín, thể hiện những trạng thái phức tạp, tinh tế của
tâm hổn. Tác giả nói với mình, nói với mọi người về tình yêu trẻ trung, nồng
nhiệt gán liền với khát vọng hạnh phúc muôn thuỏ của con người.
Đầu dể bài thơ là Sóng và cả bài thơ được dệt bằng hình tượng trung tâm
ấy. Cùng với hình tượng sóng còn có một hình tượng nữa là em - cái tôi trữ
tình của nhà thơ. Sóng là hình ảnh ẩn dụ nói về tâm trạng người con gái đang
yêu, là sự hoá thân, phân thân của cái tôi trữ tình. Sóng và em tuy hai mà là
một, có lúc phân đôi để soi chiếu vào nhau, làm nổi bật sự tương đồng; có lúc
lại hoà nhập vào nhau để tạo nên sự âm vang, cộng hưỏng. Hai hình tượng
này đan cài, quấn quýt với nhau như hình với bóng, song song tồn tại từ đầu
đến cuối bài thơ, soi sáng, bổ sung cho nhau nhằm diễn tả một cách mãnh
liệt, sâu sắc và thấm thìa hơn khát vọng tình yêu đang cuồn cuộn trào dâng
trong trái tim người con gái.
Mở đầu bài thơ là trạng thái tâm lí đặc biệt của một tâm hồn khao khát
được yêu:
Dữ dội và dịu êm
Ổn ào và lặng lẽ
Sông không hiểu nổi mình
Sóng tìm ra tận bể.
Bắt đầu là hình ảnh sóng nước. Nghĩa tường minh là vậy. Không kể ở sông
hay ở bể, lúc sóng cồn lẽn thì dữ dội, ồn ào, có thể làm lật thuyền, đắm tàu;
nhưng lúc trời yên gió lặng thì sóng lại dịu êm, lặng lẽ. Nhưng Dữ dội và dịu êm
230