Page 134 - Những bài Làm Văn 12

triết lí mà vẫn thi vị, trữ tình: Khi ta ở chỉ là nơi đất ở, Khi ta đi, đất đã hoá
tâm hồn\ hay: Tinh yêu làm đất lạ hoá quê hương... Bằng thơ, tác giả đã nói
giùm chúng ta những suy nghĩ chân thành ẩn chứa tận đáy lòng về quê
hương, đất nước:
Ôi TỔ quốc ta yêu như máu thịt
Như mẹ cha ta, như vợ như chồng

Ôi TỔ quốc, nếu cần tạ chết
Cho mỗi ngôi nhà, ngọn núi, con sông I
Lịch sử bốn ngàn năm dựng nước’ và giữ nước, ba mươi năm liên tục thực
hiện hai cuộc kháng chiến ác liệt chống Pháp rồi chống Mĩ đã tác động mạnh
mẽ tới hồn thơ Tô' Hữu. Thơ ông là sự kết hợp hài hoà giữa tình cảm mãnh liệt
và suy nghĩ sâu sắc trước con người, thời đại:
Không nỗi đau nào riêng của ai
Của chung nhân loại chiến công này
Việt Nam ơi, máu và hoa ấy

Có đủ mai sau thắm những ngày ?
Máu tượng trưng cho sự hi sinh mất mát to lớn của dân tộc Việt Nam trong
mấy cuộc chiến tranh giữ nước. Hoa tượng trưng cho chiến công và vinh
quang ngời sáng. Máu và hoa là sản phẩm nghệ thuật của óc sáng tạo và
cảm xúc mãnh liệt của nhà thơ để nói về đất nước, dân tộc.
Những hình tượng thơ như trên tác động đến người đời bằng mối giao cảm
và cộng hưởng. Quá trình tiếp nhận thông tin trong thơ không đơn thuần bằng
sự phân tích lí trí mà chủ yếu là sự đồng tình, đồng điệu của tâm hồn.
Nếu như Lê Quý Đôn nhấn mạnh: Thơ phát khởi từ trong lòng người ta thì
Ngô Thì Nhậm cũng có ý kiến tương tự: Mây gió cỏ hoa xinh tươi, kì diệu đến
đâu, hết thảy cũng đều từ trong lòng mà ra. Ý ông muốn nói đến cái gốc của
tình cảm phải là cái thiện. Cái tâmcủa thi sĩ phải là thiện tâm, hay nói cách
khác, muốn có thơ hay, nhà thơ phải giàu tình cảm, nhân hậu, thực sự yêu
thương trân trọng con người và gắn bó với cuộc sống. Nguyễn Du từng nhận
định về cái tàm và cái tài của thi nhân:

Thiện căn ở tại lòng ta,
Chữ tâm kia mới bằng ba chữ tài.
(Truyện Kiểu)

133