Page 49 - Nghề Thủ Công Truyền Thống Việt Nam

Tuy nhiên không phải nghê nào, làng nào cũng nôi tiêng

cả. Nổi tiếng được hay không là nhờ vào sự kích thích của

nhu cầu thị trường: thị trường đô thị, thị trường ven đô,

thị trường vùng miền, thị trường cả nước và thị trường thế

giới. Trước hết nói đến các đô thị mà đứng đầu là kinh đồ

Thăng Long:

Chẳng thơm cũng thể hoa nhài,

Dau không thanh lịch cũng người Tràng An.

Từ khi Lý Thái Tổ dời đô, Thăng Long trở thành nơi

“bốn phương hội tụ”. Tầng lóp thị dân ở đây có cuộc sống

tương đối sung túc so với các nơi. Họ làm ăn khá giả nên

có nhu cầu sành ăn, sành mặc, sành chơi, sành dùng. Các

chợ Đông, chợ Tây, chợ Nam lần lượt xuất hiện: “Bán mít

chợ Đông, bán hồng chợ Tây, bán mây chợ huyện ” {chợ

Đông Bạch Mã, chợ Tây Ngọc Hà, chợ Bắc Diệu Đức, chợ

Nam Đại Hưng). Các dãy phố cũng hình thành, vào thời Lý

Thăng Long có 61 phố phường. Theo Dư địa Chí (Nguyễn

Trãi toàn tạp - Dư địa chí, NXB KHXH -1969, tr 193,194)9

Thăng Long vào trước thế kỷ XV, đã có 12 nghề thủ công,

đó là: “Phường Tàng Kiếm làm kiệu, áo giáp, binh khí, đồ

đai, nậm, vỏng, ghế, vóc, dù, lọng, tán. Phường Yên Thái

làm giấy. Phường Thụy Chương, phường Nghi Tàm dệt

vải nhỏ và lụa. Phường Hà Vân nung đá vôi. Phường Hàng

Đào nhuộm điều. Phường Tả Nhất làm quạt...” Những

nghề này được mang từ các làng xã ở nông thôn ra kinh đô

để lập nghiệp. Phổ phường có lẽ chỉ là bộ mặt bên ngoài

của các chợ địa phương hoặc làng xã địa phương để người

53