Page 176 - Nghề Thủ Công Truyền Thống Việt Nam

- Liên kết về hành chỉnh:

Có một số làng “nhất xã nhất thôn”, làng (cộng đồng

dân cư, tự nhiên) cũng là xã (đơn vị hành chính của một

chính quyền dựa trên nguyên tắc “tập trung”, như chính

quyền tập trung quân chủ hay như chính quyền tập trung

dân chủ). Song có rất nhiều làng chỉ là một thành tố của

một cơ cấu xã (nhất xã, nhị, tam, tớ, ... thất bát thôn). Lại

còn thấy rõ nhất là cuối Lê đầu Nguyễn, một cơ cấu cũng

là hành chính mà gàn như không có “cơ chế” (bộ máy),

đó là Tổng, bao gồm một số xã và do đó một số bằng hay

cao hơn thế gồm một số làng. Do vậy mà ở Bắc Bộ cũng

như ở những vùng khác còn có các dỉ sản văn hóa hữu thể

(tangible) là đình ba chạ, chùa ba chạ, đình hàng Tổng,

chùa hàng Tổng (chùa Tổng ở La Phù chẳng hạn), văn chỉ

hàng Tổng...

- Liên kết về xã hội: ở vùng cổ Loa Đông Ngàn “Ba

làng Quậy, bẩy làng Rỗ/Lỗ”, ở vùng Yên Phong Bắc Ninh

cũ: “ Ba làng Mịn, chín làng chờ”, ở vùng Thanh Oai “ Bẩy

làng La, ba làng sốm”... Nguyên nhân có nhiều: Từ một

(Cổ Sở) do áp lực dân số mà tách làm haỉ (Yên Sở, Đắc

Sở) làm ba làm bốn (Kẻ Mơ, cổ Mai) tách thành Tương

Mai, Hoàng Mai rồi Bạch Mai, Mai Động, Mai Động lại

tách ra Mai Động (chính) và Mơ Táo (Mai Động nhỏ). Thế

nghĩa là:

- Có kết cấu đôi:

- Làng Bầu (to) - Làng Bỏi (nhỏ).

182