Page 52 - Một Số Phong Tục Tập Quán

là gah a-măng (mặt tiền), hưống Bắc gọi là gah ôk
(mặt sau). Nhà dài bao giò cũng nằm theo trục
Bắc - Nam. Nếu làm không đúng hưóng này, người
Jrai xem như là chệch mạch đất, công việc làm ăn
sau này sẽ vất vả. cầu thang quay về hướng Nam
là cầu thang chính, to hơn, trang trí cầu kỳ hơn, có
phù điêu ngà voi trông từa tựa như vầng trăng non
và hai bầu vú căng tròn. Khi nhà phát triển theo
hưống Nam thì cầu thang hưóng Nam được tháo
rời ra và để tựa vào sàn nhà khi nhà đã hoàn
thành việc cơi nới. Người Jrai quy định: cầu thang
phía Nam dành cho khách nam giói, cầu thang
phía Bắc dành cho khách nữ giới. Xin được lưu ý,
nhà dài có một gian dùng để tiếp khách. Gian này
ở phía Nam. Người Jrai giữ ý không muôn khách
nam giói đi qua nơi ăn ngủ của các tiểu gia đình.
Còn khách nữ đi vào cầu thang phía Bắc, qua nơi
ăn ngủ là để thể hiện tình thân của gia chủ. Và
khách nữ cũng chỉ dừng chân ở các gian này không
mấy khi bước vào gian dùng để tiếp khách. Gian
giáp cầu thang hưóng Bắc bao giò cũng là gian
dành cho ông bà già. Gian này cũng là gian được
làm đầu tiên và cũng là gian CUỐI cùng tính từ cửa
chính. Ồng bà già có thể đi dọc nhà. Những người ỏ
gian ngoài thì không mấy khi bước vào gian trong.
Một khi ông bà già qua đòi, nơi ở của các tiểu gia
đình được đôn lên...

Trẻ em khi muốh vui chơi thường ra ngoài hiên
hay xuổng sân nhà. Không có trò chơi nào diễn ra
trong nhà. Trong nhà dài được bài trí, sắp xếp khá
quy củ: Nỏ, khiên được treo trên cái xà bên hông

51