Page 50 - Một Số Phong Tục Tập Quán
P. 50

dật thì không đợi khi rưốc rể về mói làm.  Nhà nào
  có khó khăn thì làm sau.
      Người  Jrai  theo  chế  độ  mẫu  hệ.  Con  trai  sau
  khi kết hôn v ề ở bên nhà vỢ.  Con gái thì rước chồng
  vê' nhà mình.  Như vậy, trong ngôi nhà dài bao gồm
  cha  mẹ,  con  gái,  con  rể,  cháu  gái,  cháu  rể  và  con
  cái  của  họ.  Ngôi  nhà  dài  chính  là  tổ  ấm  của  một
  dòng  họ,  trừ  các  chàng  rể  là  người  họ  khác.  Theo
  phong tục Jrai,  không bao  giò có chuyện chàng rể
  cùng họ với  vỢ  mình.  Sự phồn vinh của  người Jrai
  là  đo  bằng  sô"  gian  nhà  được  nốì  dài.  Chúng  tôi
  thấm  thìa  cái  hay  của  câu  thơ:  "Mái  nhà  dài  như
  một tiếng chiêng". Tiếng chiêng ngân nga, vuốt dài
  trong  không  gian  thế  nào  thì  mái  nhà  vươn  dài
  trong  không  gian  và  thòi  gian  như  thế.  Vào  làng
  Jrai,  thấy  nhà  nào  dài  và  rộng  là  nhà  có  kinh  tế
  khá  giả.  Người chủ của  ngôi  nhà  dài bao  giò cũng
  là  người  đàn ông lớn tuổi  nhất,  ông ta  chăm  lo tổ
  chức cuộc sông vật chất và tinh thần của cả nhà từ
  chuyện  phát  nương,  làm  rẫy,  đến  việc  cúng  quải
  thần  Nhà,  thần  Đất  và  chăm  lo  giữ  gìn  sự  hòa
  thuận trong gia đình.
      Trong  nhà  dài  chỉ  có  một  cái  bếp  nấu  ăn
  chung  cho  tất  cả  các  thành  viên.  Một  nhà  cũng
  chỉ  có  một  kho  thóc.  Người  chăm  lo,  quản  lý
  chuyện ăn uô"ng là do người phụ nữ lớn tuổi nhất.
  Ai  muôn  lấy  thóc  ra  phải  được  sự  đồng  ý  của
  người  này.  Thóc  thu  hoạch  ở  rẫy về cứ việc nhập
  kho  không  có  chuyện  tính  toán  đóng  góp  phân
  chia  tỷ  lệ.  Một  điều  rất  thú  vị  là  kho  thóc  của



                                                         49
   45   46   47   48   49   50   51   52   53   54   55