Page 50 - Một Số Phong Tục Tập Quán
P. 50
dật thì không đợi khi rưốc rể về mói làm. Nhà nào
có khó khăn thì làm sau.
Người Jrai theo chế độ mẫu hệ. Con trai sau
khi kết hôn v ề ở bên nhà vỢ. Con gái thì rước chồng
vê' nhà mình. Như vậy, trong ngôi nhà dài bao gồm
cha mẹ, con gái, con rể, cháu gái, cháu rể và con
cái của họ. Ngôi nhà dài chính là tổ ấm của một
dòng họ, trừ các chàng rể là người họ khác. Theo
phong tục Jrai, không bao giò có chuyện chàng rể
cùng họ với vỢ mình. Sự phồn vinh của người Jrai
là đo bằng sô" gian nhà được nốì dài. Chúng tôi
thấm thìa cái hay của câu thơ: "Mái nhà dài như
một tiếng chiêng". Tiếng chiêng ngân nga, vuốt dài
trong không gian thế nào thì mái nhà vươn dài
trong không gian và thòi gian như thế. Vào làng
Jrai, thấy nhà nào dài và rộng là nhà có kinh tế
khá giả. Người chủ của ngôi nhà dài bao giò cũng
là người đàn ông lớn tuổi nhất, ông ta chăm lo tổ
chức cuộc sông vật chất và tinh thần của cả nhà từ
chuyện phát nương, làm rẫy, đến việc cúng quải
thần Nhà, thần Đất và chăm lo giữ gìn sự hòa
thuận trong gia đình.
Trong nhà dài chỉ có một cái bếp nấu ăn
chung cho tất cả các thành viên. Một nhà cũng
chỉ có một kho thóc. Người chăm lo, quản lý
chuyện ăn uô"ng là do người phụ nữ lớn tuổi nhất.
Ai muôn lấy thóc ra phải được sự đồng ý của
người này. Thóc thu hoạch ở rẫy về cứ việc nhập
kho không có chuyện tính toán đóng góp phân
chia tỷ lệ. Một điều rất thú vị là kho thóc của
49