Page 161 - Lý Thường Kiệt

KHÁNG TỐNG-ĐÒI ĐẤT

một chúa nhỏ. Tù trưởng ấy nhìn nhận quyền trung ương bằng cách nạp
thuế, cống, chịu phục dịch và chịu ban chức tước. Vùng khê động giáp nước
ta là Tả Giang và Hữu Giang. (IV/2).

Lúc quân Lý Thường Kiệt sang đánh Tống, đạo quân Tông Đản và Lưu
Kỷ đã đánh vào các khê động ấy. Phần lớn tù trưởng hàng phục, theo ta nổi
lên đánh quân Tống. Sau khi quân Lý rút về nước, vùng Tả Giang và Hữu
Giang hầu như hoàn toàn tự lập, nhưng vẫn sợ vía quân ta.
Vì vậy, trong kế hoạch đánh Lý, trước hết Tống phải tìm cách kiểm soát
lại vùng khê động. Trong các chỉ thị của vua Tống, ta thấy rõ ràng những
phương tiện Tống dùng để đạt mục đích ấy. Hoặc lấy lợi mà nhử, hoặc lấy
uy mà hiếp, Tống ép các khê động bỏ Lý theo Tống. Xong rồi, các quan
Tống mộ quân trong các khê động, để đem sang đánh ta; hoặc là đoàn kết
các khê động, lập đồn bảo để ngăn ta không tập hậu quân Tống được. Đối
với các tướng coi khê động trung thành theo ta, Tống sẽ dùng vũ lực đánh
tỉa dần dần.
Ngày 15 tháng 2 (T. Su, DL 22-3), lúc Triệu Tiết vào bái từ, để xuống
miền nam trước Quách Quỳ, vua Tống Thần Tông dặn dò căn vặn: "Hễ
dùng thổ dân, có đưa thực lợi thì mới sai được chúng. Chớ nên chỉ dùng lời
ngọt mà thôi. Ngươi sẽ mộ vài nghìn thổ dân mạnh bạo; chọn tướng dữ tợn
để cai quản, rồi sai chúng đi ép các dân động. Bảo những dân ấy rằng: đại
binh ta sắp tới qua vùng chúng; đứa nào theo ta thì được thưởng, không
theo thì sẽ bị giết. Nếu chúng quả không theo, hãy giết đi vài ba họ để thị
uy. Lúc binh uy đã có, ta sẽ bắt đầu ép Hữu Giang, rồi ép Tả Giang. Sau khi
hai đạo ấy theo ta rồi, ta sẽ đánh sào huyệt Lưu Kỷ ở Quảng Nguyên, không
khó nữa" (T. Su, DL 22-3; TB 273/8b).
Tống chú ý đến Lưu Kỷ như vậy, vì Kỷ là một kiện tướng giữ vùng
Quảng Nguyên, sau khi Nùng Trí Cao chạy sang đất Tống. Ta đã thấy rằng
trước lúc đại quân Lý vào đất Ung, Lưu Kỷ đã xung đột với con Trí Cao là
Nùng Trí Hội (VỰ5). Theo Tống sử (TS 495), trong đời Lý Thánh Tông, Lưu
Kỷ đã có hiềm khích với Nùng Tông Đán. Tuy sử ta không hề còn ghi tên
Lưu Kỷ, nhưng ta cũng thấy rằng Kỷ giữ một trọng chức bấy giờ. Kỷ có

171