Page 141 - Lịch Sử Văn Minh Thế Giới

yếu truyện các nhân vật lịch sử khác. Qua 5 phần đó, Tư Mã

Thiên đã ghi lại mọi mặt trong xã hội như chính trị, kinh tế,

quân sự, văn hóa, ngoại giao... của Trung Quốc trong giai

đoạn lịch sử đó. Do vậy, Sử kí là một tác phẩm lớn rất có

giá trị về mặt sử liệu cũng như về tư tưởng.

Tiếp theo Sử kí là Hán thư của Ban Cố. Hán thƣ là lịch sử

triều Tây Hán ghi chép lịch sử từ Hán Cao tổ (206 TCN) cho đến

cuối thời Vƣơng Mãng (năm 23 sau CN) tất cả 230 năm.

Hán thư bao gồm 12 bản kỉ, 8 biểu, 10 chí, 70 liệt

truyện. Chí cũng như Thư của Sử kí là những chuyên đề về

các lĩnh vực riêng biệt như kinh tế, văn học, địa lí, pháp

luật... Hán thư còn có Tam quốc chí của Trần Thọ (233-

297) và Hậu Hán thư của Phạm Diệp (398-445). Bốn tác

phẩm Sử kí, Hán thư, Tam quốc chí, Hậu Hán thư đều là do

tư nhân soạn và được gọi chung là "tiền tứ sử" (4 bộ sử

trước).

Bắt đầu từ đời Đƣờng cơ quan biên soạn lịch sử của nhà

nƣớc gọi là "Sử quán" đƣợc thành lập. Từ đó về sau các bộ sử

của các triều đại đều do nhà nƣớc biên soạn. Đến thời Minh,

Trung Quốc đã biên soạn đƣợc 24 bộ sử, về sau thêm vào Tân

Nguyên Sử và Thanh sử cảo thành 26 bộ sử.

Ngoài 26 bộ sử nói trên còn có rất nhiều tác phẩm sử học

viết theo các thể loại khác nhƣ Sử thông của Lƣu Tri Cơ, Thông

điển của Đỗ Hữu đời Đƣờng, Tư trị thông giám của Tƣ Mã

Quang đời Tống...

Sử thông là tác phẩm viết về phương pháp biên soạn

lịch sử sớm nhất của Trung Quốc, trong đó tác giả bình

luận tất cả các tác phẩm sử học đời trước về các mặt như