Page 134 - Lịch Sử Văn Minh Thế Giới
P. 134
niêm, luật, đối (tuy vậy cũng có bài tiếp thu một số yếu tố của
thơ luật để tạo nên các kiểu trung gian).
Đường luật gồm 3 dạng chính: bát cú (tám câu, có thể là
"thất ngôn" hoặc "ngũ ngôn"), tuyệt cú (bốn câu) và bài luật
(còn gọi là trường luật), có nghĩa là một bài thơ luật kéo dài. Có
thể coi thất ngôn bát cú là dạng cơ bản vì từ nó có thể suy ra các
dạng khác.
Trong số các thi nhân đời Đƣờng còn lƣu tên tuổi đến ngày
nay, Lý Bạch, Đỗ Phủ thuộc thời Thịnh Đƣờng và Bạch Cƣ Dị
thuộc thời Trung Đƣờng là ba nhà thơ tiêu biểu nhất.
Lý Bạch (701-762) là một ngƣời tính tình phóng khoáng,
thích tự do, không chịu đƣợc cảnh ràng buộc luồn cúi. Do vậy,
tuy học rộng tài cao nhƣng ông không hề đi thi và chƣa làm một
chức quan gì chính thức cả. Ông lại là một ngƣời yêu quê hƣơng
đất nƣớc và rất thông cảm với nỗi khổ cực của nhân dân lao
động, do vậy thơ của ông phần lớn tập trung miêu tả vẻ đẹp của
thiên nhiên, đồng thời có nhiều bài phản ánh đời sống của nhân
dân. Đặc điểm nghệ thuật thơ Lý Bạch là lời thơ đẹp và hào
hùng, ý thơ có màu sắc của chủ nghĩa lãng mạn. Bài thơ "Xa
ngắm thác núi Lư" sau đây là một ví dụ:
Nắng rọi hương Lô khói tía bay,
Xa trông dòng thác trước sông này:
Nước bay thẳng xuống ba nghìn thước,
(1)
Tưởng dải Ngân hà tuột khỏi mây.
Đỗ Phủ (712-770) xuất thân từ một gia đình quan lại nhỏ sa
sút. Bản thân ông mặc dù học rất rộng nhƣng thi không đỗ, mãi
đến năm 40 tuổi mới làm mấy chức quan nhỏ trong 7 năm. Tuy
vậy suốt đời ông phải sống trong cảnh nghèo nàn. Cuộc đời lận
đận đó đã giúp ông hiểu thấu cuộc sống khổ cực của nhân dân,