Page 193 - Huế Trong Tôi

lớn các nước đế quốc và cả các nước thuộc địa và phụ

thuộc, hậu phương của chủ nghĩa đế quốc. Thực dân
Pháp ở Việt Nam một mặt lo tăng cường mọi thủ đoạn
đề phòng và đàn áp các cuộc đấu tranh cách mạng của
nhân dần ta; mặt khác ra sức vơ vét nhân lực và vật lực
của nhân dân ta để ném vào lò lừa chiến tranh vì quyền

lợi tối cao của tư bản Pháp.
Xã hội Việt Nam trong bốn năm Chiến tranh thế giới
thứ nhâ't càng phân hóa sâu sắc hơn. Giai câ'p công nhân,
các lực lượng tư sản đều có bước phát triến mới về số
lượng và châ't lượng. Trong hoàn cảnh đó, giương cao
ngọn cờ yêu nước chôhg Pháp bây giờ vẫn là một số văn
thân, sĩ phu có xu hướng tư sản được tập hợp xung quanh

tổ chức Việt Nam Quang phục hội do Phan Bội Châu
thành lập ở Quảng Châu (Trung Quốc) năm 1912.
Cuối năm 1915, cơ sở Việt Nam Quang phục hội tại
Huế đã vạch kế hoạch phát động khởi nghĩa lật đổ ách
thống trị của thực dân Pháp. Hai nhà cách mạng Trần Cao

Vân và Thái Phiên chủ động bắt liên lạc với vua Duy Tân
vốn được rứiân dân đặt niềm tữì tưởng vì có tinh thần yêu
nước chống Pháp.
Theo đúng kế hoạch, đêm mồng 3-5-1916, nhà vua cải
trang là thưòng dân bí mật ra khỏi hoàng thành, được
Trần Cao Vân và Thái Phiên đưa thuyền đến đón. Còn
binh lừih người Việt trong trại lứứi của Pháp đã sẵn sàng

phối hợp với các toán dân quân bên ngoài nổi dậy, cùng
lúc với quân dân các tinh miền Trung.

192