Page 10 - Giao Thông Kỳ Diệu

Khoảng cách nhỏ nhất mé trong giữa hai phần đầu của ray thép gọi là khoảng
cách ray. Khoảng cách ray tiêu chuẩn áp dụng cho đường sắt của các nước trên
thế giới là 143,5 cm. Tại sao người ta không lấy một con số chẵn? Bởi vì liên quan
tới con số ấy là cả một câu chuyện lịch sử.

Năm 55 trước công nguyên, đế quốc cổ La Mã xâm chiếm nước Anh. Thời
bấy giờ đánh giặc đểu dùng chiến xa. Chiến xa của người La Mã tung hoành
ngang dọc khắp đất nước Anh, đè đi đè lại nhiều lẩn, để lại trên mặt đường những
vệt hằn bánh xe rất sâu. Xe ngựa của nước Anh nếu có khoảng cách hai bánh vừa
bằng chiểu rộng vệt bánh xe trên mặt đường, thì vệt bánh xe lăn trên mặt đường
ấy chẳng những có tác dụng dẫn hướng, hơn nữa do đất ở vệt hằn bánh xe bị nén

chắc lại và phẳng phiu nên xe chạy trên đó càng êm hơn. Còn nếu khoảng cách
bánh xe không trùng với bế rộng vệt hằn, thì xe sau lăn đi sẽ rất khó khăn. Cũng
về vấn để này, trong thổ ngữ của người miền Bắc Trung Quốc có một thành ngữ
đại ý rằng “không có hằn”, tức là “không có cách gì hơn”, là “rất khó khăn”.

Cũng vì vậy, xe ngựa của nước Anh thời bấy giờ cũng lấy bể ngang của hai vết
hằn để lại trên mặt đường làm khoảng cách hai bánh xe của mình. Bề rộng giữa
hai vết hằn mặt đường của chiến xe La Mã là 143,5 cm. Khoảng cách bánh xe này
đã được người Anh sử dụng hơn 1.900 năm, đã trở thành thói quen. Đến thế kỉ
XIX, Stevenson, người Anh, đã phát minh ra xe lửa, khoảng cách giữa hai đường

ray cứ thế tự nhiên được xác định là 143,5 cm. Năm 1846, Quốc hội Anh thông
qua dự án luật vể khoảng cách ray Robot Stevenson, đâ cố định khoảng cách ray
ấy bằng hình thức lập pháp và trở thành khoảng cách ray tiêụ chuẩn. Hiện nay
trên thế giới có khoảng 30 loại khoảng cách ray với kích thước khác nhau, nhỏ
nhất là 60 cm, lớn nhất những 214 cm, nhưng được áp dụng nhiều nhất vẫn là
khoảng cách 143,5 cm, nó chiếm khoảng 62% tổng chiếu dài của đường sắt.

Đường đặc biệt

ở phía Đông Bắc thủ đô Paris nước Pháp có một đoạn quốc lộ màu đỏ dài
20km. Đó là vì ngày xưa đây là đoạn đường hay xảy ra tai nạn xe cộ. Do sự dịu

dàng của màu xanh có thể khiến tâm tình con người thoải mái dễ chịu, nên có
những nước đang thử sơn xanh mặt đường quốc lộ. Có những nước thì vạch giới

11