Page 9 - Giao Thông Kỳ Diệu
P. 9
Vệt bánh xe trên đường đất
biến thành đường sắt như thế nào?
Từ thời xa xưa, bánh xe do người hoặc súc vật kéo lăn trên mặt đường đất đã
tạo thành hai vệt bánh xe. Những chiếc xe di sau, nếu lăn theo những vệt bánh xe
trước đó, di sẽ thấy nhẹ và nhanh hơn nhiều. Do vậy, người đời xưa đã cải tiến
những con đường để xe chạy trên đó. Trước công nguyên, đẩu tiên người ta dùng
tấm đá rải trên mặt đường, rối lại dục mặt đường ra thành những rãnh bánh xe.
Đục đá ra thành vệt, để xe chạy lên trên, dùng trầu bò hay ngựa kéo. Năm 1660,
tại mỏ than New Cassan của nước Anh, người ta bắt đầu sửa đường ray đá thành
đường ray gỗ. Để tránh ray gỗ bị mài mòn, người ta đóng thanh gỗ lên mặt ray,
(sau này đóng bằng các thanh sắt). Thế nhưng làm như vậy không chịu nổi những
sức nặng quá lớn, cuối cùng người ta nấu gang ra đúc thành ray gang mà dân gian
quen gọi là sắt. Còn tuyến đường sắt có ray bằng thép chữ I đầu tiên là được xây
dựng ở nước Mỹ, cho đến tận ngày nay, nó được áp dụng rộng rãi ở khắp các
nước trên thế giới.
Xe do người hoặc súc vật kéo đè lên mặt đường thành hai vệt bánh xe
10