Page 59 - Diện Mạo Và Triển Vọng Của Xã Hội Tri Thức

Đây là điều mà các nhà nghiên cứu trên đây chưa làm được.
Tại sao trong khi ta chưa khảo sát được sự tác động của các
yếu tô" khác mà đã khẳng định sự tác động của internet?
Tóm lại, việc so sánh phải được tiến hành vối nhiều
cấp độ và nhiều góc độ. So sánh không phải chỉ căn cứ vào
những biến số tuyệt đối, mà còn phải dựa vào cả những biến
sô" tương đô"i để đánh giá vê giá trị tích cực hay tiêu cực của

một hiện tượng. Tức là ở đây, việc gia tăng mức độ cô đơn
khi sử dụng internet, nếu như là do internet gây ra, có thể
là một tác động tiêu cực, nhưng giá trị tiêu cực này sẽ mất
đi ý nghĩa khi ta tính đến một tác động tích cực lốn hơn của
nó là đem lại sự sảng khoái tinh thần và bồi dưỡng kiến
thức cho người sử dụng nó.
Ngoài ra, khi so sánh ta còn phải quan tâm đến một
kiểu so sánh lựa chọn phương án. Tức là người ta không thể

chỉ so sánh các mốì quan hệ hiện tại với các mốì quan hệ
quá khứ, mà phải so sánh chúng với các mối quan hệ tiềm
tàng có thể xảy ra trong tương lai. Ví dụ chị A hẹn hò với
anh B và chị hài lòng vối mối quan hệ này, nhưng chị lại
nghĩ rằng đáng ra chị có thể hẹn hò với anh c, vì với anh c
rất có thể chị sẽ còn thấy hài lòng hơn. Cũng vậy ta có thể
suy ra, việc sử dụng internet có thể làm người ta cảm thấy
cô đơn hơn (nếu đúng là như thể), nhưng việc ngừng sử
dụng internet biết đâu lại còn có thể làm cho người ta cảm

thây cô đơn hơn nữaĩ
Như vậy, việc điều tra xã hội học cần phải đưỢc tiến
hành theo cả bề rộng về không gian lẫn bề dài củiạ thời gian.
Việc điều tra và so sánh dữ liệu phải tính đến nhiều loại dữ

59