Page 363 - Di Tích Lịch Sử

đây thưa thớt, sống trong khu căn cứ chỉ khoảng gần 200 hộ, co cụm thành từng xóm
nhỏ vể phía nam, giữa vùng đất thấp để tiện cho việc sản xuất nông nghiệp trồng lúa
và hoa màu.
Đối với địch, đây là địa bàn quân sự quan trọng, là cửa ngõ chốt chặn và bảo vệ
thành phố từ hướng đông nam. Sau khi chiếm giữ Đà Nắng năm 1954, Mỹ ngụy đã xây
dựng nhiều đổn bốt quanh Đa Mặn, hình thành bộ máy kìm kẹp nhân dân, ngăn cản
lực lượng cách mạng ngay từ bên ngoài vào thành phố.
Chính trong điều kiện đó, chủ nghĩa anh hùng cách mạng của quân dân Đa
Mặn đã được phát huy cao độ, trở thành bài học quý báu cho phong cách mạng
địa phương. Năm 1962, nhân dân Đa Mặn đã tổ chức được một lực lượng du kích
hùng mạnh tham gia làm nhiệm vụ “diệt ác, phá kìm”. Đến năm 1964, làng có gần
30 đội viên nòng cốt làm nhiệm vụ tiêu diệt ác ốn, tay sai. Những tên có nỢ máu
với nhân dân sớm được xếp vào “sổ tử” của quân dân Đa Mặn. Nhiểu sự kiện, cột
mốc lịch sử vẫn còn được lưu truyền sinh động trong nhân dân và đi vào sử sách.
Trung tuần tháng 10/1964, sau 2 ngày đêm trinh sát sân bay Nước Mặn, được sự
hỗ trỢ của đặc công Quân khu 5, 27 đội viên du kích tại đây đã tiến hành đánh úp
sân bay Nước Mặn, giết hàng trăm lính Mỹ, ngụy, phá hủy hàng chục máy bay, gây
tiếng vang trên toàn chiến trường khu 5... Đa Mặn trở thành điểm “đỏ” trong các
trận càn quét của địch.
Tiêu biểu là trận đánh vào sân bay Nước Mặn ngày 28/10/1965. Đầy là trận đánh
do lực lượng vũ trang Thành đội Đà Nắng thực hiện. K20 được chọn là nơi cất dấu
vũ khí, đạn dược và điểm tập kết của đơn vị bộ đội đặc công. Công tác chuẩn bị diễn
ra tuyệt mật tại căn cứ cho đến giờ nổ súng. Kết quả là ta tiêu diệt và làm bị thương
hàng trám lính Mỹ, phá hủy và làm hư hỏng nhiều phương tiện chiến tranh, trong
đó có nhiều máy bay lên thẳng.
Với quyết tâm “giặc còn thì nhà mất”, hầu hết các gia đình ở Đa Mặn lúc bấy
giờ đều có hẩm bí mật để nuôi giấu cán bộ. Đêm đêm, bên bờ sông, người dân
K20 lại thắp đèn báo hiệu đón cán bộ, bộ đội vê' gây dựng cơ sở hoặc bàn kế hoạch
đánh địch...
Năm 1968, đổng chí Đặng Hồng Vân, Quần uỷ Quận 3 đã thiết kế cho người dân
mô hình đào hầm bí mật, tạo thành một hệ thống hẩm chằng chịt trong làng để nuôi
giấu cán bộ cách mạng. Thời kì này nhân dân Đa Mặn đã đào được 158 căn hầm bí
mật. Mỗi hẩm như vậy nuôi bốn đến năm cán bộ cách mạng. Hẩm được nhân dân đào
khắp nơi, trong nhà, dưới giường ngủ, ngoài vườn, ngoài hiên..., tạo thành một thành
lũy vững chắc.
Các căn hẩm được nhân dân làm rất công phu. Miệng hẩm và lối đi vào rất hẹp
nhưng bên trong lại rộng đủ để cán bộ cách mạng sinh hoạt hằng ngày. Ngoài miệng
hầm chính còn có thêm miệng hẩm giả. Nếu có tay sai chỉ điểm, nhân dân sẽ đập vỡ
miệng hầm giả làm gạch, đá rơi xuống bịt miệng hẩm chính, vừa đánh lừa địch vừa
báo hiệu cho bộ đội trốn thoát ra ngoài. Đằng sau những căn hầm là bao kỉ niệm, là
những dấu vết của một thời đổng cam cộng khổ giữa quân với dân.

Mdt tố tid i lỊch tử - vẴvt VioÁ Việt X avh
C 369 >