Page 261 - Di Tích Lịch Sử

Mặc (Nam Định) và qua đời ở đó. Con trai Trẩn Kinh là Trần Hấp, nhờ tìm được thế
đất tốt đã rời mộ bố vê' táng tại Thái Đường, Long Hưng, nay thuộc xã Tiến Đức, huyện
Hưng Hà, tỉnh Thái Bình và cư trú tại đây. Từ nghê' đánh cá, Trẩn Hấp cùng con cháu
chuyển dần lên bờ làm ruộng và trở nên giàu có, ngày càng có thế lực mạnh để bước vào
vũ đài chính trị và gây dựng một triều đại với những trang sử hào hùng. Nhà Trần đã
chọn Thái Đường, Long Hưng (nay thuộc xã Tiến Đức, huyện Hưng Hà) làm nơi đặt tôn
miếu để xây dựng lăng tẩm an táng các vị vua và hoàng hậu đầu triểu cùng nhiều trọng
thẩn trong Hoàng tộc.
Hưng Hà là nơi đã diễn ra nhiều sự kiện lịch sử trọng đại của đất nước dưới triều
Trẩn. Mỗi lẩn chiến thắng quân Nguyên - Mông, các vua Trần đều vê' đây làm lễ bái
yết các lăng; đặc biệt là lễ mừng chiến thắng sau ba lần kháng chiến chống Mông -
Nguyên cũng được tổ chức tại đây. Ngày 17/3 Mậu Tý (1288) trước khi trở vê' kinh đô,
vua Trần Thánh Tông, Trần Nhân Tông đem các tướng giặc bị bắt là Tích Lệ Cơ Ngọc,
Nguyên soái Ô Mã Nhi, Tham chính Sẩm Đoạn, Phàn Tiếp và các "Vạn Hộ, Thiên Hộ
(và các tướng sĩ nhà Nguyên) làm lễ dâng thắng trận ở Chiêu Lăng (lăng Trẩn Thái
Tổ). Trước quẩn thần bá quan văn võ, vua Trần Nhân Tông đã đọc hai câu thơ bất hủ:
“Xã tắc lưỡng hổi lao thạch mã
Sơn hà thiên cổ điện kim âu”
(Xã tắc hai lần chồn chân ngựa
Sơn hà ngàn năm vững bền)
Hiện nay, ở Hưng Hà còn lưu giữ nhiêu di chỉ khảo cổ như mộ các vua Trấn (xã
Tiến Đức); khu lăng mộ Thái sư Trần Thủ Độ, đình Khuốc, đình Ngừ thờ Thái sư,
mộ và đền thờ Linh Từ quốc mẫu Trần Thị Dung (xã Liên Hiệp); Tam đường - là nơi
lưu giữ hài cốt của các tổ tiên triểu Trấn. Các vua nhà Trẩn cùng các hoàng hậu sau
khi qua đời đểu được quy vể hợp táng tại các lăng mộ như Thọ láng của Thái Thượng
Hoàng Trần Thái Tổ (Trần Thừa) xây năm 1234; Chiêu lăng của vua Trẫn Nhân Tông
(Trẩn Cảnh) xây năm 1258; Dụ lăng của vua Trẩn Thánh Tông (Trần Hoảng) xây năm
1290; Đức lăng của vua Trẩn Nhân Tông (Trẩn Khâm) xây năm 1308. Riêng lăng mộ
Thái sư Trần Thủ Độ và Linh Từ quốc mẫu Trần Thị Dung được đặt tại xã Phù Ngự,
nay thuộc xã Liên Hiệp, huyện Hưng Hà. Ngoài lăng của Trần Thái Tổ và các vị hoàng
đế nhà Trần, nơi đầy còn có 4 lăng của 4 hoàng hậu. Trong bốn vị hoàng hậu của nhà
Trần thì có hai vị được xác định rõ là Khâm Từ Bảo Thánh Hoàng hậu (vỢ vua Nhân
Tông) và Tuyên Từ Hoàng thái hậu (em gái Khâm Từ), hai vị hoàng hậu còn lại có khả
năng là Thuận Thiên hoàng thái hậu (vỢ Trần Thái Tông) và Nguyên Thiên Bảo hoàng
thái hậu (vỢ Trần Thánh Tông).
Phía trước hành cung còn ba ngôi mộ có tên phần Bụt (phần sỏi), phần Thính,
phần Trung. Theo nhân dân địa phương thì phẩn Bụt (phẩn sỏi) là mộ Trần Nhân
Tông. Đây là ngôi mộ lớn như trái núi án ngữ phía nam tam đường.
Trên diện tích 5.175m^, đền thờ các vua Trẩn và Đức thánh Trấn Hưng Đạo đã
được xây dựng công phu, uy nghi bê' thế toạ lạc trên nền phế tích nằm giữa trung tâm
xã Tiến Đức với các hạng mục đã hoàn thành là toà hậu cung, toà bái đường, tả vu,

Một * ố í>t tícVi lỊcVi sử - VÃM VioÁ Việt N avm
C 264 >