Page 159 - Di Chỉ Của Nền Văn Minh Xưa

nhiều lĩhà cửa, hàng hiệu, cho vay lãi, kinh doanh tiền
tệ ngân hàng, cho thuê nhà cửa... những nơi tốt và màu
mỡ đều do các qúy tộc và các nghị viên Nguyên lão
viện, kỵ sĩ chiếm dụng sở hữu. Thời kỳ đế vương
Auguslus thì thương nghiệp có vai trò đột xuất, La Mã
trở thành thị trường tiêu thụ lớn thời bấy giờ. Trong
hàng ngàn thứ khai quật được ở thành cổ Pompeii rất
khó phân biệt đâu là địa phương làm, đâu là ngoại lai
tới. Các thành phố Toscana và Canberia ngoài việc xuất
khẩu nhiều rượu nho và dầu ôliu ra, còn có rất nhiều
hàng thủ công mỹ nghệ khác như: đồ thủy tinh, đồ sứ,
kim loại,... lúc đó La Mã nhập khẩu cũng nhiều thứ
như: hổ phách, lông thú, da, nô lệ, đay, nến, mật ong...
của Nam nước Nga, lạc đà, sừng voi, gỗ. hương liệu,

bảo thạch, hoàng kim (vàng) của châu Phi và Ai Cập,
thiếc của Tây Ban Nha. v.v... cổ La Mã và các nước
xung quanh như Ân Độ, Trung Quốc, Xiry, có sự qua lại
về mậu dịch, trao đổi nhiều loại hàng hóa. trong đó có
cả muối ăn, công cụ vận chuyển.
Hiện nay ở bảo tàng Napoli có tới mười mấy loại
tiền cổ đại La Mã, một mặt có tượng bán thán các đế
vương, một mặt là nét chữ của “quan chấp chính” tiền
tệ (như thống đốc ngân hàng ngày nay). Các loại đó
được chế ra từ những năm 107, 120, 127. 133, 136 và
155 sau công nguyên, ỏ bảo tàng Paris thì có tiền của
đế vương Constantine. Những đồng tiền trước và sau thế
kỷ 1 thì được dùng rộng rãi hơn. một mặt là tượng

160