Page 157 - Di Chỉ Của Nền Văn Minh Xưa

quản trúc để viết lên đây bàng mực viết rồi đóng lại
thành từng tập. Ai muốn có được tư liệu hoặc quyến
sách chỉ có cách là đến chép lại mà thôi. Thòi bấy giờ
các nhà quý tộc đều có nô lệ chuyên chép lại sách bằng
giấy da dè, nên sách vở dược lưu truyền rộng rãi.
Có tư liệu nói rằng "giấy nến" đã xuất hiện từ trước
thời kỳ Hà - Mã Hy Lạp, có thể khẳng định là do người
La Mã sáng chế ra. Cách làm ra sách giấy nến đơn giản

là: Người ta dùng gỗ Hoàng dương hoặc loại gỗ mịn thớ,
ở giữa tấm gỗ người ta đục lõm xuống theo hình chữ
nhật, sau đó cho nến mỏng chảy vào đấy. ở hai đầu có
để lỗ (như vị trí đóng ghim sách bây giờ) để dùng làm
chỗ luồn dây giữ sách. Riêng hai tấm trên cùng và dưới
cùng không phủ nến, như vậy là đé bảo vệ cho các tấm
nến bên trong không bị mài mòn. như vậy vô hình chung

đấy là bìa cuốn sách sơ khai nhất. Khỉ viết người ta dùng
kim bằng kim loại hoặc ngà voi, một đầu vót nhọn để
vạch chữ lên tấm nến, đầu kia để tròn dùng để xoa bằng
viết lại khi có chỗ viết sai. Nhưng chữ trên bản nến dễ bị
mòn trở nên mờ khó xem, nên phần lớn người ta vẫn viết
trên thân lau mà vẫn gọi là "Chỉ thảo thư". Đầu thế kỷ
19, khi khai quật thành phố Pompeii cổ người ta phát
hiện một số sách nến trong những gia đình giàu có,

trong đó có sách dùng kim loại hoặc ngà voi làm bìa,
được coi là một loại quý hiếm, theo sử sách ghi lại thì ở
châu Âu việc dùng giấy nến để ghi chép kéo dài tới đầu

158