Page 44 - Dạy Học Vật Lý
P. 44
SPBook - vươn tầm tri thức, chắp cánh tương lai
quá cả nóc nhà, ước tính khoảng ba mươi mét. về sau, hai anh em Mônggônphiê
mới hiểu rằng cái mà họ gọi là khói ở trong túi thì đó là không khí bị đốt nóng. Vì
bị đốt nóng nên nó nở ra, trở thành nhẹ hơn không khí chung quanh; do đó chiếc
túi đựng không khí nóng bay lên.
Mấy ngày sau, ngày 14 tháng 12, họ lại làm thí nghiệm thứ hai. Trong thí
nghiệm lần này, thay vì chiếc túi, họ làm một quả cầu khá to, thể tích chừng 3 m^
(đường kính chừng 1,8 m), đựng không khí nóng. Lần này mặc dù quả cầu có kích
thước khá lớn nhưng khi thả ra nó vần bay được lên cao. Sau đây ta sẽ gọi quả cầu
đựng không khí nóng có thể bay lên cao là quả khí cầu.
Được cổ vũ bởi thành công đầy ấn tượng của hai lần thí nghiệm trước, hai
anh em quyết định mở rộng quy mô thí nghiệm. Đưòưg kính quả cầu mà họ dự
định làm thí nghiệm lần thứ ba này lên đến 12 m (thể tích 800 m^). Quả cầu được
làm bằng vải bông có dán thêm một lớp giấy, cắt thành nhiều múi rồi khâu lại với
nhau. Khối lượng quả cầu khoảng 225 kg. Tháng 4 năm 1783 thì quả cầu được
hoàn thành. Lần này anh em Mônggônphiê dự định sẽ làm thí nghiệm trình diễn
trước công chúng và các quan chức địa phương; muốn vậy, cần giữ lại quả khí cầu
khi thả thử. Do đó, họ quyết định buộc một đầu dây vào quả cầu, còn đầu dây kia
được neo chặt ở dưới đất.
Ngày 25 tháng 4, hai anh em tiến hành thí nghiệm: thả quả khí cầu có dây
neo ra, nó bay lên cho đến khi sợi dây neo được kéo căng hết cỡ, theo chiều dài
của sợi dây thì ước tính quả khí cầu bay lên được đến độ cao khoảng 400 m. Mặc
dầu quả khí cầu lần này nặng hơn các lần trước nhiều nhưng nó vẫn bay được lên
cao hơn các lần trước.
Hơn một tháng sau, ngày 04 tháng 6 năm 1783, cuộc thí nghiệm trình diễn
được tiến hành trước sự chứng kiến của đông đảo các quan chức và dân chúng địa
44