Page 247 - Dạy Học Vật Lý
P. 247
Giêm Oat (1736-1819)
bị thêm cho xưỏmg những thiết bị cơ khí tối tân nhất của thời ấy và tuyển dụng
những thợ cơ khí giỏi nhất của nước Anh.
Được làm việc trong môi trường thuận lợi, Oat say sưa làm việc và đến
tháng 3 năm 1776, cỗ máy đầu tiên đã được chạy thử thành công. Một tờ báo xuất
bản ở Bơcminhghêm số ra ngày 11 tháng 3 năm 1776 đã mô tả cuộc chạy thử đó
với giọng văn rất hân hoan.
Tác giả bài báo coi đó là một tin vui, báo hiệu sự ra đời của một thế hệ
máy hơi nước mới, được sản xuất bởi Công ti Bâutơn và Oat. Những máy thuộc
thế hệ này có kích thước rất lớn, đường kính xilanh vào cỡ vài mét còn chiều cao
của máy vào cỡ bảy tám mét.
Công ti Bâutơn và Oat lúc đó đã tập hợp được nhiều thợ và nhân viên giỏi
nên Oat chỉ đóng vai trò người thiết kế, người chỉ huy. Đồng thời Oat chú ý áp
dụng triệt để những tiến bộ khoa học kĩ thuật đương thời. Chẳng hạn trước đây
việc chế tạo các xilanh của máy là một khó khăn rất nan giải. Nhưng đến lúc ấy
Oat dùng những xilanh của người sản xuất sắt thép tốt nhất nước Anh đồng thời
cũng là người vừa mới phát triển kĩ thuật khoan xi lanh chính xác; đó là Giôn
Uynkinxơn (John Wilkinson). Còn các van đóng mở thì được chế tạo tại xưởng
đúc cũ của Bâutơn, nhimg lúc ấy do Bâutơn và Oat cùng quản lí.
Các máy mới này chỉ dùng một lượng hơi bằng một phần tư lượng hơi cần
dùng trong các máy Niucômen. Đó là một ưu thế nổi trội của các máy Bâutơn-Oat
so với máy Niucômen. Những máy Bâutơn-Oat thế hệ đầu tiên chủ yếu được dùng
với máy bơm để bơm nước trong các hầm mỏ ra ngoài.
Oat không bằng lòng với các máy thuộc thế hệ đó mà luôn luôn tìm tòi cải
tiến. Trừ thế hệ máy đầu tiên, một thời gian dài về sau, Oat còn được cấp bằng về
những sáng kiến sau đây. Năm 1781 được cấp bằng về sáng kiến biến đổi chuyển
động thẳng thành chuyển động tròn. Năm sau, 1782, được cấp bằng về sáng kiến
247