Page 243 - Dạy Học Vật Lý

Giêm Oat (1736-1819)

Vì lúc ấy Blach nói cho Oat biết rằng trước đó đã lâu, vào khoảng năm 1763,
chính iôdep Blach đã phát hiện ra vấn đề này!

Trở lại vấn đề tìm biện pháp khắc phục nhược điểm của máy Niucômen
mà Oat đang theo đuổi. Sau này, theo lời kể của chính Oat, ta biết rằng ý tưỏng về

giải pháp đã nảy sinh trong một cuộc dạo chơi ở khu Sebat (Sabbath) vào một
buối chiều năm 1765. Giải pháp mà Oat nhắm tới là phải loại bỏ lượng hơi bị lãng

phí chỉ dùng để làm nóng xilanh. Ngay trong cuộc đi dạo này, ý nghĩ đó lúc nào

cũng bám vào đầu Oat.
Khi Oat đang thả bộ đi đến thảm cỏ ở gần phố Saclôt (Charlotte) thì bỗng

Oat nhận ra rằng hơi nước có tính đàn hồi, do đó nó rất dễ bị hút vào chồ nào là
chân không. Từ đó Oat liên tưởng đến việc bố trí một buồng nhỏ ở phía dưới

xilanh. Khi hút hết không khí và làm lạnh buồng này thì hơi từ xilanh ra sẽ bị hút
vào buồng và ngưng tụ ở đó. Vì buồng ngưng hơi tách rời khỏi xilanh nên khi hơi

ngưng tụ xi lanh không bị lạnh đi. Và như thế sẽ không cần đến một lượng lớn hơi

để làm nóng xilanh.
Hôm ấy là ngày thứ sáu, hôm sau, thứ bảy Oat dừng mọi công việc thưòng

ngày và dùng các vật dụng đơn giản có sẵn trong nhà làm thí nghiệm theo ý tưởng
mới nảy sinh. Ket quả là thí nghiệm đã thành công, do đó Oat càng tăng niềm tin

vào sáng kiến của mình nên đã đăng kí xin cấp bằng sáng chế.

Oat và Râubăc
Tuy nhiên, Oat cũng hiểu rằng đó mới chỉ là cái ở trong phòng thí nghiệm,

từ phòng thí nghiệm đến thực tế còn cả quãng đường dài. Khó khăn đầu tiên gặp
phải là vấn đề tài chính, không có tiền thì ý tưởng vẫn chỉ là ý tưởng. Các giáo sư

và cũng là bạn Oat ở trường đại học đưa Oat đến gặp Jôn Râubăc (John Roebuck),

một nhà công nghiệp đang có hợp đồng khai thác mỏ than.

243