Page 237 - Dạy Học Vật Lý
P. 237
Giêm Oat (1736-1819)
VIII.7- Giêm Oat (1736-1819)
Lời dẫn
Trong bài 15, Vật lí 8 chúng ta gặp một đại lương vật lí, gọi là công suất.
Đơn vị đo đại lượng đó được đặt tên là oat. Việc đặt tên này là sự vinh danh một
nhà khoa học người Xcôtlen có tên là Oat. Tên ông viết theo tiếng Anh là Watt, vì
vậy kí hiệu của đơn vị công suất là w.
Tầm sư học đạo
Giêm Oat (James Watt) sinh ngày 19 tháng 1 năm 1736 tại thị trấn
Grinnôc (Greenock), tỉnh Reníriusai (Renfrewshire),
một hải cảng của Xcôtlen (Scotland). Giêm là cậu bé
mảnh khảnh, tạng người yếu và lại có chứng đau nửa
đầu và đau răng. Cha Giêm làm nghề đóng tàu thủy,
kiêm chủ tàu và thầu khoán. Mẹ Giêm, bà Êtnơt
Muihet (Agnus Muirhead), xuất thân từ một gia đình
có tiếng tăm và có học thức.
Lúc bé, Giêm học ở nhà do mẹ dạy. Lớn hơn
một chút, gia đình cho cậu đến học ở trường tiểu học Grinnôc. Ngay tại trường
tiểu học này, Giêm đã tỏ ra là một cậu bé khéo tay lạ kì trong việc lắp ráp các vật
dụng và có năng khiếu toán học, nhimg về môn tiếng La tinh và tiếng Hi Lạp thì
cậu chỉ ở bậc tầm tầm.
Bước sang tuổi thiếu niên, Giêm đã có xu hướng rõ rệt là muốn trở thành
người tạo ra và sản xuất những dụng cụ mà đời sống thường ngày cần thiết, đặc
biệt là dụng cụ khoa học, như dụng cụ toán học chẳng hạn.
Cha Giêm cũng nhận ra rằng công việc đó rất thích họp với năng khiếu
bẩm sinh của Giêm và là công việc có triển vọng. Vì vậy ông không khuyên con
237